CONSONANT-MAATRA SAME

 

JNA-INI

 

DIFFERENCE BETWEEN GHA-JHA,

 gha-jha hallulu

 ************

 ka varga renDava aksharamu gha,cha varga naalgava aksharamaina jha yadhaalaapamugaa choostae okaTigaanae kanipistoo,anipistumTaayi.kaani niSitamugaa pariSeelistae vaaTi nirmaaNamuloenunna remDu vishayamulu vaani Akaaramunu bhaavamunu pratyaekistoo padamulaloe prayoegimpabaDutunnaayi.

1) modaTi vibhinnata gha aksharamupai nunna talakaTTu viDigaa umTumdi.kaani jha aksharamupai nunna talakaTTu sunnanu kalisi/viDigaa kaakunDaa umTumdi.

2) gha aksharamu-jha aksharamu oka chinnageetanu tamakimda kaligiyunnappaTikini gha A geetanu sunna+kommu madhyagaa numDunu.jha sunnanu+kommu madhyanu kaaka remDu kommula madhya  kanabaDutumTumdi.

 roopamuloenae kaadu bhaavamunu telupuTaloenu vaeTikavae mukhyapaatranu poeshistaayi.

 konni gha prathamaaksharamugaa gala padamulanu gamaniddaamu.

 ghanamu,gharmajalamu,ghaTamu,gharshaNa,ghaToetkachuDu,ghanata,aghamu,maaghamu,jaghanamu,Slaaghaneeyamu,ghanaaghanamu,laaghavamu,ghanakaaryamu....

 jhashamu,jhari,jhaNitamu,.....

 veeTi arthamulanu gamistae chadivaeTappuDu,vraasaeTappuDu samdaehamu laekunDaa spaTata kaligiyumTaamu.

  thanks.marikonni padamulau chaerchuTaku prayatnimchanDi.

 ఘ-ఝ హల్లులు

 ************

 క వర్గ రెండవ అక్షరము ఘ,చ వర్గ నాల్గవ అక్షరమైన ఝ యధాలాపముగా చూస్తే ఒకటిగానే కనిపిస్తూ,అనిపిస్తుంటాయి.కాని నిశితముగా పరిశీలిస్తే వాటి నిర్మాణములోనున్న రెండు విషయములు వాని ఆకారమును భావమును ప్రత్యేకిస్తూ పదములలో ప్రయోగింపబడుతున్నాయి.

1) మొదటి విభిన్నత ఘ అక్షరముపై నున్న తలకట్టు విడిగా ఉంటుంది.కాని ఝ అక్షరముపై నున్న తలకట్టు సున్నను కలిసి/విడిగా కాకుండా ఉంటుంది.

2) ఘ అక్షరము-ఝ అక్షరము ఒక చిన్నగీతను తమకింద కలిగియున్నప్పటికిని ఘ ఆ గీతను సున్న+కొమ్ము మధ్యగా నుండును.ఝ సున్నను+కొమ్ము మధ్యను కాక రెండు కొమ్ముల మధ్య  కనబడుతుంటుంది.

 రూపములోనే కాదు భావమును తెలుపుటలోను వేటికవే ముఖ్యపాత్రను పోషిస్తాయి.

 కొన్ని ఘ ప్రథమాక్షరముగా గల పదములను గమనిద్దాము.

 ఘనము,ఘర్మజలము,ఘటము,ఘర్షణ,ఘటోత్కచుడు,ఘనత,అఘము,మాఘము,జఘనము,శ్లాఘనీయము,ఘనాఘనము,లాఘవము,ఘనకార్యము....

 ఝషము,ఝరి,ఝణితము,.....

 వీటి అర్థములను గమిస్తే చదివేటప్పుడు,వ్రాసేటప్పుడు సందేహము లేకుండా స్పటత కలిగియుంటాము.

  థంక్స్.మరికొన్ని పదములౌ చేర్చుటకు ప్రయత్నించండి.

 

BHAlAARAE-LA,భళారే-ళ

 BhaLaarae-La

 ************

 Ekavachana padamunu bahuvahana padamugaa maarustoo La aksharamu evarimaaTa vinakunDaa,tanaku toechinaTlugaa chaestoo tikamakapeDutumdanamu I krimdi padamulanu choosi meerae cheppamDi.

 భళారే-ళ

 ************

 ఏకవచన పదమును బహువహన పదముగా మారుస్తూ ళ అక్షరము ఎవరిమాట వినకుండా,తనకు తోచినట్లుగా చేస్తూ తికమకపెడుతుందనము ఈ క్రింది పదములను చూసి మీరే చెప్పండి

 modaTi vargamu

 ***********

 kaLa-kaLalu-

 vaeLa-vaelalu

 ULa-ULalu

మొదటి వర్గము

 ***********

 కళ-కళలు-

 వేళ-వేలలు

 ఊళ-ఊళలు

  taanaemi maarakunDaa tana pakkana lu nu vachchi koorchoemamTumdi.

 alaa ani eppuDu maunamugaa koorchoedu.

 guDinumDi kommu roopamunu pomduTaku sidhdhapaDutumdi.

తానేమి మారకుండా తన పక్కన లు ను వచ్చి కూర్చోమంటుంది.

 అలా అని ఎప్పుడు మౌనముగా కూర్చోదు.

 గుడినుండి కొమ్ము రూపమును పొందుటకు సిధ్ధపడుతుంది.

 nivaaLi-nivaaLulu

 vyaahyaaLi-vyaahyaaLulu

 mauLi-mauLulu

నివాళి-నివాళులు

 వ్యాహ్యాళి-వ్యాహ్యాళులు

 మౌళి-మౌళులు

 guDiki okateeru-guDideerghamunaku okateeru

 paaLee-paaLeelu

 khaaLee-khaaLeelu

పాళీ-పాళీలు

 ఖాళీ-ఖాళీలు

 kommu padamulatoe koetikommachchi ADutumdi.

 1) baDi-baLLu

 2)koeDi-koeLLu

 3)laeDi-laeLLu

 chivara Di aksharamu unna Ekavachanamu bahuvachanamugaa maarutunnappuDu LLu vastoemdikadaa ani

 kuDi anu padamunaku kuLLu ani anukoekooDadu.painavi naamavaachaka Sabdamulu.kimdapadamu viSaeshaNamu.

 కొమ్ము పదములతో కోతికొమ్మచ్చి ఆడుతుంది.

 1) బడి-బళ్ళు

 2)కోడి-కోళ్ళు

 3)లేడి-లేళ్ళు

 చివర డి అక్షరము ఉన్న ఏకవచనము బహువచనముగా మారుతున్నప్పుడు ళ్ళు వస్తోందికదా అని

 కుడి అను పదమునకు కుళ్ళు అని అనుకోకూడదు.పైనవి నామవాచక శబ్దములు.కిందపదము విశేషణము.

  padamu chivara ru umTae daanini toesivaesi LLu vastumdi.

 vaeru-vaeLLu

 noeru-noeLLu

 taaDu-taaLLu

 raayi-raaLLu 

 vaaDu-vaaLLu

 వేరు-వేళ్ళు

 నోరు-నోళ్ళు

 తాడు-తాళ్ళు

 రాయి-రాళ్ళు

 వాడు-వాళ్ళు

 వేరు-వేళ్ళు

 amToonae

 samapaalu anu Ekavachana padamunaku

 samapaaLLu anu bahuvachana padamugaa vastumdi.

 samapaalu-samapaaLLu

 *************

అంటూనే

 సమపాలు అను ఏకవచన పదమునకు

 సమపాళ్ళు అను బహువచన పదముగా వస్తుంది.

 సమపాలు-సమపాళ్ళు

 alaagae

 pannu-paLLu

 kannu-kaLLu

 amToonae

 mannu amTae maLLu anakunDaa

 maDi anu Ekavachana padamunaku maLLu ani bahuvachana padamugaa maarutumdi.

 కన్ను-కళ్ళుఅంటూనే

 సమపాలు అను ఏకవచన పదమునకు

 సమపాళ్ళు అను బహువచన పదముగా వస్తుంది.

 సమపాలు-సమపాళ్ళు

 అలాగే

 పన్ను-పళ్ళు

 అంటూనే

 మన్ను అంటే మళ్ళు అనకుండా

 మడి అను ఏకవచన పదమూకు మళ్ళు అని బహువచన పదముగా మారుతుంది.

 like this it will do many miracles.

  let us observe.Thanks.

 

 

 

 

 

GAMDARAGOELAM-LA, గందరగోళం -ళ

  La-aksharamu gakibiji panulatoe gamdaragoeLamugaa mana manasunu maarustumdaa.tana goppadanamunu cheppakanae chooputumdaa.yadhaechchagaa tana roopamunu maarchukunToo manalanu tikamaka peDutumdaa amTae "Sradhdhaavaan labhatae jnaanam" ani peddalu annaTlugaa Sradhdhatoe kanuka manasu nilipi budhdhini joeDimchapoetae amtaenaemoe anipistoemdi naaku.amdukae padae padae pariSeelistoo padanirmaanamunu telusukonae prayatnam chaestaanu.

 meeku telistae saraesari.kaadamTae kalisi chaeddaamu.thanks.

 La aksharamu Sa aksharamunaku daggaragaa umTumdi.komchamu tanaroopunu pratyaekamugaa diddukumToo.La aksharamu saashaaramugaa padamu modaTi aksharamugaa numDadu.kaani anni achchulanu gauravistoo guNimtalulanu paaTistumTumdi.

  La letter in the seecond place of a word.

 kaLa,vaeLa,taaLamu,maeLamu,kaaLamu,daLamu,gaLamu,maaLavika,....

కళ,వేళ,తాళము,మేళము,కాళము,దళము,గళము,మాళవిక,..

  La guNmtamugala konnipadamulanu pariSeeliddaamu.

 kaLLaapi

 vaeLaayenu

 taaLaalu

 naaLaalu

  ళ గుణంతముdeerghamuగల కొన్నిపదములను పరిశీలిద్దాము.

 కళ్ళాపి

 వేళాయెను

 తాళాలు

 నాళాలు

 konniguDipadamulu

 ************

 paaLi

 nivaaLi

kaeLi

 kathaakaLi

 vaikunThapaaLi

 chandramauLi

 kambaLi

 taaLi

 AraavaLi

 gomgaLipurugu

 పాళి

 నివాళి

కేళి

 కథాకళి

 వైకుంఠపాళి

 చంద్రమౌళి

 కంబళి

 తాళి

 ఆరావళి

 గొంగళిపురుగు

  konni guDideerghamu words

  ***************

 maLLee maLLee

 vaaLLeesariki

 మళ్ళీ మళ్ళీ

 వాళ్ళీసరికి

 kommu padamulu

 **********

 paalapaLLu

 vaeDineeLLu

 kaaligoeLLu

 chaetivaeLLu

 mooDu muLLu

 పాలపళ్ళు

 వేడినీళ్ళు

 కాలిగోళ్ళు

 చేతివేళ్ళు

 మూడు ముళ్ళు

 kommudeerghamu

 ***********

 taaLLooru

 uvviLLooru

తాళ్ళూరు

 ఉవ్విళ్ళూరు

 etvamutoe padamulu

 ****************

 goLLemu

 paLlemu

 veLLenu

 maLLenu

 kuLLenu

 kaLLemu

  గొళ్ళెము

 పళ్లెము

 వెళ్ళెను

 మళ్ళెను

 కుళ్ళెను

 కళ్ళెము

 Etvamutoe La aksharamu

 ************

 vaeLLaevaeLa

 kaLLaepalli

 maLLaechoeTa

 tuLLaevayasu

వేళ్ళేవేళ

 కళ్ళేపల్లి

 మళ్ళేచోట

 తుళ్ళేవయసు

 marikonni padamulu meeru prayatnimchamDi.

words with sunna 

 *******

 mangaLam-gaLam

 taambaaLam-taaLam

 bhoogoeLam-goeLam.

 gaTTimaeLam-miDimaeLam

  ippaTivaraku baagaanae umdikadaa anukumTunnaaru kadaa.asalu allari taanu bahuvachanamulaloe unnappuDu chooDamDi in next post.namastae.

మంగళం-గళం

 తాంబాళం-తాళం

 భూగోళం-గోళం.

 గట్టిమేళం-మిడిమేళం

  ఇప్పటివరకు బాగానే ఉందికదా అనుకుంటున్నారు కదా.అసలు అల్లరి తాను బహువచనములలో ఉన్నప్పుడు చూడండి ఇన్ నెక్ష్త్ పొస్త్.నమస్తే.

 

 

 

 

 

 

   

 .

 

MAGIC OF ZERO SIZE -O

 

O-BA - ఒ-బ-తేడా చూడండి.

 o-ba-taeDaa chooDamDi.

 ****************

  o is a vowel and ba is the combination of vowel+consonant /letter.story

  they look alike with a minute difference if we observe ba ill have long ending towards right where as o with a short right end.

  but they are very different with specific meaning.

 some words to make clear.

 okaTi-one/ bakamu-crane

 ojja-guruvu/bajji-snack

 omtu-turn/bamti-ball

 omTe-camel/bamTu

 oDi-lap/baDi-school

 oggu-a story telling/bannu-bun

 oppu-correct/bappilahari-legend

 oddika-precise/baddhakam-lazy

 oyyaaram-beauty/bayyaaram-place

 oDiyam-food/baDiloe-in school

 oDDaaNam-waistbelt/baDaabaabu-reputed person

 omTimiTTa-ramatemple place/bamTureet-to be served daasa

 omDokaru-each other/bamDaraayi-heavystone

 oLLamtaa-full body/baLLaari-place

 obaamaa-name/bajaanaa-advance

  words with two letters

   ******************

 oDambaDika

 baDioDiloe

 oka baDi.

 ఒడంబడిక

 బడిఒడిలో

 ఒక బడి.

 

 okaTi-bakamu

 ojja-bajji

 omtu-bamti

 omTe-bamTu

 oDi-baDi

 oggu-bannu

 oppu-bappilahari

 ottaasu-battaayi

 oLLamtaa-baLLaari

 oddika-baddhakam

 oyyaaram-bayyaaram

 omTimiTTa-bamTureeti

 obaamaa-bajaanaa

  O will come as the first letter of the word only as it is a vowel but ba as a letter can be placed anywhere in the word.

 okasaari-kabaLamu

 onagooDu-abala,guDlagooba,...

 ఒకటి-బకము

 ఒజ్జ-బజ్జి

 ఒంతు-బంతి

 ఒంటె-బంటు

 ఒడి-బడి

 ఒగ్గు-బన్ను

 ఒప్పు-బప్పిలహరి

 ఒత్తాసు-బత్తాయి

 ఒళ్ళంతా-బళ్ళారి

 ఒద్దిక-బద్ధకం

 ఒయ్యారం-బయ్యారం

 okasaari-kabaLamu

 onagooDu-abala,guDlagooba,...

 ఒంటిమిట్ట-బంటురీతి

 ఒబామా-బజానా

O will come as the first letter of the word only as it is a vowel but ba as a letter can be placed anywhere in the word.

  ఒకసారి-కబళము

 ఒనగూడు-అబల,గుడ్లగూబ,...

  entertain yourself with education.

   thaks alot.