Monday, April 25, 2022

FIRST TWO LAST THREE SAME YES OR NO

 telugubhaasha nerajaaNalaina telugupadamulu okkasaari tamaloeni aksharamulaloeni achchulanu anagaa guNimtapugurtulanu oka jaTTugaa chaesukoni marikonni achchulanu vaerokajaTTugaa choopistoo tama taLukubeLukulanu choopimchuTayaekaakumDaa kaliviDigaa unnaamanukumTunnaaraa ayitaenaemi maemaemu viDiviDigaa kooDaa unnaamu kanukkoemdi choodaam amtoo mananu savaalu chaestumTaayi.
 asalu kaliviDi anu padamuloenae viDi anae aksharamulu gammattu chaestunnaayi kadaa.
 okkasaari padamulanu gamaniddhaamu.vaaTi amtaryaanni Asvaadiddaamu.
 1.kaakaasuruDu
 2.baabaaguruvu
 3.beebee churuku
 4.chaachaa nuduru
   veetiloeni remDu jaTtulanu vaeruchaeyaalamtae aksharamulaloe daagina achchunu/hallunu viDiviDigaa chooDavalasinadae.
 kaakaasuruDu annadi padamu.
 k-k-s-r-D-annavi amduloe daagina halluroopamulu.
vaaTini charina achchula gurimchi gamanistae 
k+aa++,k+aa++  s+u,r+u,D+u,
modaTi renDu aksharamulaloeni achchu/guNimtapugurtu A/deerghamu.
chivari mooDu aksharamulaloeni hallulu s-r-D,vaaTiki sahakarimchina guNimtapugurtu/achchu u-kommu.
 amTae padamuloe deerghamu/kommu remDu vargamulugaa hallunu kalupukoni samarthavamtamaina kaakaasuruDu anu padamutoe tama aikyatanu chaaTuchunnavi.
 marikonni padamulanu vaerae guNimtamugala jaTTu padamulugaa chaerchamDi.
 తెలుగుభాష నెరజాణలైన తెలుగుపదములు ఒక్కసారి తమలోని అక్షరములలోని అచ్చులను అనగా గుణింతపుగుర్తులను ఒక జట్టుగా చేసుకొని మరికొన్ని అచ్చులను వేరొకజట్టుగా చూపిస్తూ తమ తళుకుబెళుకులను చూపించుటయేకాకుండా కలివిడిగా ఉన్నామనుకుంటున్నారా అయితేనేమి మేమేము విడివిడిగా కూడా ఉన్నాము కనుక్కోంది చూదాం అంతూ మనను సవాలు చేస్తుంటాయి.
 అసలు కలివిడి అను పదములోనే విడి అనే అక్షరములు గమ్మత్తు చేస్తున్నాయి కదా.
 ఒక్కసారి పదములను గమనిద్ధాము.వాటి అంతర్యాన్ని ఆస్వాదిద్దాము.
 1.కాకాసురుడు
 2.బాబాగురువు
 3.బీబీ చురుకు
 4.చాచా నుదురు
   వీతిలోని రెండు జట్తులను వేరుచేయాలంతే అక్షరములలో దాగిన అచ్చును/హల్లును విడివిడిగా చూడవలసినదే.
 కాకాసురుడు అన్నది పదము.
 క్-క్-స్-ర్-డ్-అన్నవి అందులో దాగిన హల్లురూపములు.
వాటిని చరిన అచ్చుల గురించి గమనిస్తే 
క్+ఆ++,క్+ఆ++  స్+ఉ,ర్+ఉ,డ్+ఉ,
మొదటి రెండు అక్షరములలోని అచ్చు/గుణింతపుగుర్తు ఆ/దీర్ఘము.
చివరి మూడు అక్షరములలోని హల్లులు స్-ర్-డ్,వాటికి సహకరించిన గుణింతపుగుర్తు/అచ్చు ఉ-కొమ్ము.
 అంటే పదములో దీర్ఘము/కొమ్ము రెండు వర్గములుగా హల్లును కలుపుకొని సమర్థవంతమైన కాకాసురుడు అను పదముతో తమ ఐక్యతను చాటుచున్నవి.
 మరికొన్ని పదములను వేరే గుణింతముగల జట్టు పదములుగా చేర్చండి.

 

ARE WE TWINS? PL SAY YES OR NO


 kavalalamu kaadaa?
 *****************
 konnipadamulaloenu kavalalu unnappaTikini avi doeboochulaaDutoo tikamakapeDutumTaayi.
 vaaTi saaroopyamu halludi kaavachchunu.achchudi kaavachchunu.komta saaroopyatatoe marikomta vairudhdhyamutoe umDavachchunu.manamu tappulaekunDaa vraayaalannaa/chadavaalannaa vaaTini niSitamugaa gamanimchi,saaroopyatanu,vairudhyamunu gamanimchi vaeruchaesukonagaligi umDaali.
 konnipadamulanu pariSeeliddaamu.
 *********************
 1.seesaalu
 2.koekila.
 3.raaramDi
 4.pipaasa.
 5.maamiDikaaya
 6.yayaati.
 7.daedeepyamu.
 8.bheebhastamu.
  
   manamu kanuka aksharamuloeni achchunu/hallunu vaeruchaesiyumDagaa unnaroopamunu kanuka chooDagaligitae ,manamu sulabhamugaa aksharamuloe okae vidhamugaa unnadi hallaa laeka achchaa annadi telusukoegalamu.
 udaaharanamunaku okka padamunu pariSeeliddaamu.
 seesaalu annadi padamu.viDadeesi choostae,
 s+I++ s+ A++ l+u= seesaalu.
 imduloe s anu hallu remDusaarlu,l anu hallu okkasaari guNimtapugurtulanu amTaeachchulanu kalupukoni unnadi.amtae s anae hallulu kavalalu anavachchunu.vaaTitoe kaliyunna guDideerghamu-deerghamu I A anu vaeruvaeruchchulu kanuka avi kavalalu kaavu.
 I padamuloe hallulu puaraavRtamainavi kaani aksharamulu kaadu.
 marikonni padamulanu pariSeeliddaamu.
 1.mitratrayamu.
 2.vyaahyaaLi.
  padamuloeni aksharamulaloeni achchunu/hallunu viDiviDigaa choostae kaani manamu gurtimchalaemu.
 manamu imtaku mumdu oka hallu achchu kalistae aksharamu ani,oka aksharamu maroka aksharamu alistae ottu chaerina dvitva,samyukta,saMslaesha aksharamulugaa gurtimchabadataayi.

 mitratrayamu padamuloe,
ma hallu-i-t-r-a-t-r-a-y-a-mahallu-u gaa vibhajimchukumTae,
 tra anu saMyuktaaksharamu remDusaarlu vemTavemTa vachchinadi.
 avi nissamdaehamugaa kavalalae.aksharamuottu okkaTae.
 kaani vyaahyaaLi anae padamunu gamanistae,v+h+y+A++h+y+A++L+i.
 va anu aksharamu,ha anu aksharamu deerghamunu,ya vattunu saaroopyamugaa kaligiyunnappaTikini,hallulu va ha anu vibhinnamulu.
 I padamuloeni guNimtamu ottu saaroopyatatoe,hallumaatramu vibhinnatatoe unnadi.
  marikonni padamulanu jataparachuTaku prayatniddaamu.
   dhanyavaadamulu.

 కవలలము కాదా?
 *****************
 కొన్నిపదములలోను కవలలు ఉన్నప్పటికిని అవి దోబూచులాడుతూ తికమకపెడుతుంటాయి.
 వాటి సారూప్యము హల్లుది కావచ్చును.అచ్చుది కావచ్చును.కొంత సారూప్యతతో మరికొంత వైరుధ్ధ్యముతో ఉండవచ్చును.మనము తప్పులేకుండా వ్రాయాలన్నా/చదవాలన్నా వాటిని నిశితముగా గమనించి,సారూప్యతను,వైరుధ్యమును గమనించి వేరుచేసుకొనగలిగి ఉండాలి.
 కొన్నిపదములను పరిశీలిద్దాము.
 *********************
 1.సీసాలు
 2.కోకిల.
 3.రారండి
 4.పిపాస.
 5.మామిడికాయ
 6.యయాతి.
 7.దేదీప్యము.
 8.భీభస్తము.
  
   మనము కనుక అక్షరములోని అచ్చును/హల్లును వేరుచేసియుండగా ఉన్నరూపమును కనుక చూడగలిగితే ,మనము సులభముగా అక్షరములో ఒకే విధముగా ఉన్నది హల్లా లేక అచ్చా అన్నది తెలుసుకోగలము.
 ఉదాహరనమునకు ఒక్క పదమును పరిశీలిద్దాము.
 సీసాలు అన్నది పదము.విడదీసి చూస్తే,
 స్+ఈ++ స్+ ఆ++ ల్+ఉ= సీసాలు.
 ఇందులో స్ అను హల్లు రెండుసార్లు,ల్ అను హల్లు ఒక్కసారి గుణింతపుగుర్తులను అంటేఅచ్చులను కలుపుకొని ఉన్నది.అంతే స్ అనే హల్లులు కవలలు అనవచ్చును.వాటితో కలియున్న గుడిదీర్ఘము-దీర్ఘము ఈ ఆ అను వేరువేరుచ్చులు కనుక అవి కవలలు కావు.
 ఈ పదములో హల్లులు పూరావృతమైనవి కాని అక్షరములు కాదు.
 మరికొన్ని పదములను పరిశీలిద్దాము.
 1.మిత్రత్రయము.
 2.వ్యాహ్యాళి.
  పదములోని అక్షరములలోని అచ్చును/హల్లును విడివిడిగా చూస్తే కాని మనము గుర్తించలేము.
 మనము ఇంతకు ముందు ఒక హల్లు అచ్చు కలిస్తే అక్షరము అని,ఒక అక్షరము మరొక అక్షరము అలిస్తే ఒత్తు చేరిన ద్విత్వ,సమ్యుక్త,సంస్లేష అక్షరములుగా గుర్తించబదతాయి.

 మిత్రత్రయము పదములో,
మ హల్లు-ఇ-త్-ర్-అ-త్-ర్-అ-య్-అ-మహల్లు-ఉ గా విభజించుకుంటే,
 త్ర అను సంయుక్తాక్షరము రెండుసార్లు వెంటవెంట వచ్చినది.
 అవి నిస్సందేహముగా కవలలే.అక్షరముఒత్తు ఒక్కటే.
 కాని వ్యాహ్యాళి అనే పదమును గమనిస్తే,వ్+హ్+య్+ఆ++హ్+య్+ఆ++ళ్+ఇ.
 వ అను అక్షరము,హ అను అక్షరము దీర్ఘమును,య వత్తును సారూప్యముగా కలిగియున్నప్పటికిని,హల్లులు వ హ అను విభిన్నములు.
 ఈ పదములోని గుణింతము ఒత్తు సారూప్యతతో,హల్లుమాత్రము విభిన్నతతో ఉన్నది.
  మరికొన్ని పదములను జతపరచుటకు ప్రయత్నిద్దాము.
   ధన్యవాదములు.



 

TWINS ARE THESE.YES OR NO-01



  kavalalamu kadaa
  *************
 varNamaalaloeni aksharamulu okadaanikiokaTi sahakaaramugaa padamunu samarthavamtamuchaeyuTaku amarutumTaayi.okkokkasaari hallu maatramu okaTiyae umDi daaniki anusamdhaanamugaa nunna achchu/guNimtapu gurtu maaravachchunu.imkokasaari oka aksharamu vemTavemTa anusaristoo umDavachchunu.laedaa renDava aksharamu ottugaa maari modaTi aksharamu kimdikivachchi charavahchunu.adaevidhamugaa kaakunDaa vaeruvaeru aksharamulakimda okae aksharamu yokka ottu vachchi chaeravachchunu.
 konnipadamulaloeni kavalalau sulabhamugaa gurtimchagalugutaamu.
marikonni padamulau niSitamugaa pariSeelistaegaani kanugonalaemu.
manamu veeTini vivaramugaa telusukoevaalamTae konnipadamulanu pariSeeliddaamu.
 1.mamata
 2.gaganam.
 3.chaMchamlam
 4.kaMkaNam.
 pai padamulaloe oka aksharamu renDusthaanamulaloe,manaku kanipistunnadi.pakkapakkanae unnadi.kaadanalaemaemoe avi maemu kavalalamu amTae.
  renDava vargamunaku chemdina padamulanu chooddaamu.
 1.baabaay
 2.kaakaani
 3.noonoogu
 4.raaraaju
 5.naanaaTi.
 6.haahaakaaram.
 7.dumdubhi.
 8.beebeenaamchaari.
   I padamulaloe modaTirenDu aksharamulu-vaaTi deerghamu anagaa achchu-hallu kalipi maarina aksharamu okkaTae.kanuka I padamulaloeni modaTi remDu aksharamulanu kooDaa manamu kavalalugaa choodagaanae gurtimchavachchunu.
 kaani marikonni padamulaloeni aksharamulaloeni achchu/hallu Edoe okaTi maatramae okadaanini poeliyumdi manalanu tikamakapeDutumTaayi.vaanini manamu taruvaati daaniloe chooddaamu.
 marikonni padamulanu jatachaeyamDi.
    dhanyavaadamulu.


  కవలలము కదా
  *************
 వర్ణమాలలోని అక్షరములు ఒకదానికిఒకటి సహకారముగా పదమును సమర్థవంతముచేయుటకు అమరుతుంటాయి.ఒక్కొక్కసారి హల్లు మాత్రము ఒకటియే ఉండి దానికి అనుసంధానముగా నున్న అచ్చు/గుణింతపు గుర్తు మారవచ్చును.ఇంకొకసారి ఒక అక్షరము వెంటవెంట అనుసరిస్తూ ఉండవచ్చును.లేదా రెండవ అక్షరము ఒత్తుగా మారి మొదటి అక్షరము కిందికివచ్చి చరవహ్చును.అదేవిధముగా కాకుండా వేరువేరు అక్షరములకింద ఒకే అక్షరము యొక్క ఒత్తు వచ్చి చేరవచ్చును.
 కొన్నిపదములలోని కవలలౌ సులభముగా గుర్తించగలుగుతాము.
మరికొన్ని పదములౌ నిశితముగా పరిశీలిస్తేగాని కనుగొనలేము.
మనము వీటిని వివరముగా తెలుసుకోవాలంటే కొన్నిపదములను పరిశీలిద్దాము.
 1.మమత
 2.గగనం.
 3.చంచంలం
 4.కంకణం.
 పై పదములలో ఒక అక్షరము రెండుస్థానములలో,మనకు కనిపిస్తున్నది.పక్కపక్కనే ఉన్నది.కాదనలేమేమో అవి మేము కవలలము అంటే.
  రెండవ వర్గమునకు చెందిన పదములను చూద్దాము.
 1.బాబాయ్
 2.కాకాని
 3.నూనూగు
 4.రారాజు
 5.నానాటి.
 6.హాహాకారం.
 7.దుందుభి.
 8.బీబీనాంచారి.
   ఈ పదములలో మొదటిరెండు అక్షరములు-వాటి దీర్ఘము అనగా అచ్చు-హల్లు కలిపి మారిన అక్షరము ఒక్కటే.కనుక ఈ పదములలోని మొదటి రెండు అక్షరములను కూడా మనము కవలలుగా చూదగానే గుర్తించవచ్చును.
 కాని మరికొన్ని పదములలోని అక్షరములలోని అచ్చు/హల్లు ఏదో ఒకటి మాత్రమే ఒకదానిని పోలియుంది మనలను తికమకపెడుతుంటాయి.వానిని మనము తరువాతి దానిలో చూద్దాము.
 మరికొన్ని పదములను జతచేయండి.
    ధన్యవాదములు.

 

TANOTU NAH SIVAH SIVAM-12

    తనోతు నః శివః శివం-12   *****************   "  వాగర్థావివ సంపృక్తౌ వాగర్థ ప్రతిపత్తయే      జగతః పితరం వందే పార్వతీ పరమేశ్వరౌ" ...