ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-10
********************
ప్రార్థన
*****
" జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైకదీపం
హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం
అరుణకిరణగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం
సకల భువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."
పూర్వరంగము
***********
పరమాత్మ హరిత గుఋరములను-రథమును-సప్తశబ్ద ప్రాభవమును తెలియచేసిన అగస్త్యమహాముని,పరోక్షముగా మనకు-ప్రత్యక్షముగా రామచంద్రునికి,ప్రస్తుత శ్లోకములో ద్వంద్వ విభాగములను-శాశ్వతత్త్వమును వివరిస్తూ,స్వామి ఏ విధముగా తన ప్రచండత్వమును-ప్రసన్నత్వమును అనుగ్రహిస్తూ,లోకరక్షనము గావిస్తున్నాడో వివరిస్తున్నారు.
ఋగ్వేదము-వాల్మీకి రామాయనము-ఆదిత్యహృదయము పరమాత్మ ప్రాభవమును మానవులకు అర్థమయ్యే విధముగా సులభతరము చేసి ,చైతన్యవంతము చేస్తున్నది.
శ్లోకము
******
" హిరణ్యగర్భః శిశిరః తపనో భాస్కరో రవిః
అగ్నిగర్భో దితేపుత్రః శంఖః శిశిరనాసనః"
రిగ్వేడము స్తుతించినట్లు పరమాత్మ,
1హిరణ్యగర్భుడు-అగ్నిగర్భుడు.
************************
హితము-రమణీయము హిరణ్యము.ఇక్కడ హిరణ్యగర్భపదమును అంతః-బహిశ్చ యత్ సర్వం కింద భావిస్తే,
" హిరణ్యగర్భః సమవర్తతాగ్రే భూతస్య జాతః పటిరేక ఆసీత్"
"హిరణ్యగర్భ సూక్తము-ఋగ్వేదము"
విశ్వము యొక్క బీజము పరమాత్మ.
గోప్త్యతను సూచించు పదము గర్భము.అంటే,
తనలో మనము-మనలో తాను
***************************
ఇదియే బృహత్వము.పరమాత్మను మించినది ఏదీలేదు అనుకుంటే,
బృంహణత్వము
దానిలోని చైతన్యము "అగ్నిగర్భ" నామము.
" అగ్నిమీలే పురోహితం యజ్ఞస్యదేవం ఋత్విజం
అగ్నిః పూర్వేభిః ఋషిభిః లిద్యో నూతనైః ఉతా సదేవా ఏవా'" అగ్నిసూక్తము-ఋగ్వేదము.
పరబ్రహ్మ నిత్యనూతనము-శాశ్వతము,
2.రెండవ విశేషము
ఆదిత్యుడు తన హిమసర్జనకిరణములతో శిశిరమును,
ఘర్మ సర్జన కిరణములతో తాపమును కలిగిస్తాడు.
అదియును తగినంత మోతాదులో/తగినంత సమయము వరకు.
శిశిరము ఆయనే-శిశిరనాశకుడు ఆయనే
తాపము ఆయనే-తాప నాసకుడు ఆయనే.
ఆ దివ్య చైతన్యమే తనకు తానుగా హెచ్చుతగ్గులతో ప్రతి ఉదయము వెలుగు-వేడిని విస్తరింపచేయుచు,మధ్యాహ్న సమయములో మరింత ప్రచండుడై-అస్తమాన సమయమునకు ప్రసన్నత్వమును ప్రకటిస్తాడు.
3.భాస్కరో-రవిః/ప్రకాశము-ప్రణవము.
************************************
తనకిరణములనే కరములతో భా కాంతిని/జ్ఞానమును ప్రసాదించువాడు.
తన నాదముతో ర రవమును వి విస్తారముగా చేయువాడు.అదియే కదా" వేదోత్పత్తి."
4.దితేపుత్రః-విభజింపబడిన శక్తులచే/రశ్ములచే పాలించువాడు.
అదితే పుత్ర-ఆకాశమునుండి ప్రకటనమగు అఖండుడు.
5.శంఖః
*******
ఖ అను అక్షరం ఆకాశ్ అము అను అర్థమునే కాక లోతైనది/కనుగొనలేనిది అని అనుకుంటే,
ప్రథ్వీ తత్త్వమునకు కూడ అన్వయిస్తుంది.
దాని ఉదాహరనయే మనము జరిపించే,
"శంఖ స్థాపనము" భూమినిలోతుగా తవ్వుట,ఆకాశపు లోతును అంచనా వేయుట అసాధ్యమే.
ఆకాశమునుండి(లోపల నుండి-భూమి లోతునకు) తనకిరణములను ప్రసరింపచేస్తూ,శుభములనొసగువాడు " శంఖః"
గొలుసు కట్టుగా చూస్తే,
హిరణ్యగర్భ నుండి-అగ్నిగర్భ,
అగ్నిగర్భనుండి-భాస్కర
భాస్కర నుండి తపనః
తపనః నుండి శిశిరః,మాంద్యమును తొలగించుటకై
శిశిర నుండి శిశిర నాశనః,
అన్నీ తానైన పరమాత్మ అన్నివేలలో అన్నీ స్వీకరిస్తూ సమస్తమునకు అనుకూలముగా మారుస్తూ,తగినంత అందిస్తూ,శుభకరుడగుచున్నవేళ,
' తం సూర్యం ప్రణమామ్యహం."
