Monday, February 19, 2024

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-10

  




   ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-10


   ********************


 ప్రార్థన



 *****


" జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైకదీపం


  హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం


  అరుణకిరణగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం


  సకల భువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."




  పూర్వరంగము


  ***********


 పరమాత్మ హరిత గుఋరములను-రథమును-సప్తశబ్ద ప్రాభవమును తెలియచేసిన అగస్త్యమహాముని,పరోక్షముగా మనకు-ప్రత్యక్షముగా రామచంద్రునికి,ప్రస్తుత శ్లోకములో ద్వంద్వ విభాగములను-శాశ్వతత్త్వమును వివరిస్తూ,స్వామి ఏ విధముగా తన ప్రచండత్వమును-ప్రసన్నత్వమును అనుగ్రహిస్తూ,లోకరక్షనము గావిస్తున్నాడో వివరిస్తున్నారు.


  ఋగ్వేదము-వాల్మీకి రామాయనము-ఆదిత్యహృదయము పరమాత్మ ప్రాభవమును మానవులకు అర్థమయ్యే విధముగా సులభతరము చేసి ,చైతన్యవంతము చేస్తున్నది.




 శ్లోకము


 ******


 " హిరణ్యగర్భః శిశిరః తపనో భాస్కరో రవిః


   అగ్నిగర్భో దితేపుత్రః శంఖః శిశిరనాసనః"


   రిగ్వేడము స్తుతించినట్లు పరమాత్మ,


1హిరణ్యగర్భుడు-అగ్నిగర్భుడు.


  ************************


  హితము-రమణీయము హిరణ్యము.ఇక్కడ హిరణ్యగర్భపదమును అంతః-బహిశ్చ యత్ సర్వం కింద భావిస్తే,


  " హిరణ్యగర్భః సమవర్తతాగ్రే భూతస్య జాతః పటిరేక ఆసీత్"


 "హిరణ్యగర్భ సూక్తము-ఋగ్వేదము" 


  విశ్వము యొక్క బీజము పరమాత్మ.


  గోప్త్యతను సూచించు పదము గర్భము.అంటే,


 


 తనలో మనము-మనలో తాను


 ***************************


 ఇదియే బృహత్వము.పరమాత్మను మించినది ఏదీలేదు అనుకుంటే,


 బృంహణత్వము

 దానిలోని చైతన్యము "అగ్నిగర్భ" నామము.



 " అగ్నిమీలే పురోహితం యజ్ఞస్యదేవం ఋత్విజం

   అగ్నిః పూర్వేభిః ఋషిభిః లిద్యో నూతనైః ఉతా సదేవా ఏవా'" అగ్నిసూక్తము-ఋగ్వేదము.

 పరబ్రహ్మ నిత్యనూతనము-శాశ్వతము,






2.రెండవ విశేషము 


  ఆదిత్యుడు తన హిమసర్జనకిరణములతో శిశిరమును,


  ఘర్మ సర్జన కిరణములతో తాపమును కలిగిస్తాడు.


 అదియును తగినంత మోతాదులో/తగినంత సమయము వరకు.


 శిశిరము ఆయనే-శిశిరనాశకుడు ఆయనే


 తాపము ఆయనే-తాప నాసకుడు ఆయనే.


  ఆ దివ్య చైతన్యమే తనకు తానుగా హెచ్చుతగ్గులతో ప్రతి ఉదయము వెలుగు-వేడిని విస్తరింపచేయుచు,మధ్యాహ్న సమయములో మరింత ప్రచండుడై-అస్తమాన సమయమునకు ప్రసన్నత్వమును ప్రకటిస్తాడు.


3.భాస్కరో-రవిః/ప్రకాశము-ప్రణవము.


  ************************************


 తనకిరణములనే కరములతో భా  కాంతిని/జ్ఞానమును ప్రసాదించువాడు.


 తన నాదముతో ర రవమును వి విస్తారముగా చేయువాడు.అదియే కదా" వేదోత్పత్తి."


4.దితేపుత్రః-విభజింపబడిన శక్తులచే/రశ్ములచే పాలించువాడు.


 అదితే పుత్ర-ఆకాశమునుండి ప్రకటనమగు అఖండుడు.



5.శంఖః


  *******


  ఖ అను అక్షరం ఆకాశ్ అము అను అర్థమునే కాక లోతైనది/కనుగొనలేనిది అని అనుకుంటే,


 ప్రథ్వీ తత్త్వమునకు కూడ అన్వయిస్తుంది.


 దాని ఉదాహరనయే మనము జరిపించే,


 "శంఖ స్థాపనము" భూమినిలోతుగా తవ్వుట,ఆకాశపు లోతును అంచనా వేయుట అసాధ్యమే.


 ఆకాశమునుండి(లోపల నుండి-భూమి లోతునకు) తనకిరణములను ప్రసరింపచేస్తూ,శుభములనొసగువాడు " శంఖః"


 గొలుసు కట్టుగా చూస్తే,


 హిరణ్యగర్భ నుండి-అగ్నిగర్భ,


 అగ్నిగర్భనుండి-భాస్కర


 భాస్కర నుండి తపనః


 తపనః నుండి శిశిరః,మాంద్యమును తొలగించుటకై


 శిశిర నుండి శిశిర నాశనః,


 అన్నీ తానైన పరమాత్మ అన్నివేలలో అన్నీ స్వీకరిస్తూ సమస్తమునకు అనుకూలముగా మారుస్తూ,తగినంత అందిస్తూ,శుభకరుడగుచున్నవేళ,


 ' తం  సూర్యం  ప్రణమామ్యహం."


No comments:

Post a Comment

TANOTU NAH SIVAH SIVAM-13

. తనోతు నః శివః శివం-13 ****************** " వాగర్థావివ సంపృక్తౌ వాగర్థ ప్రతిపత్తయే జగతః పితరం వందే పార్వతీ పరమేశ్వ...