KURYAAT KATAAKSHAM KALYAANI-07

 కుర్యాత్  కటాక్షం కళ్యాణి-07

 *********************** 

 ప్రార్థన

 ****

  "భవాని త్వం దాసే" మయి వితర దృష్టిం సకరుణా

  మితిస్తోత్రం వాంఛనధియతి "భవానిత్వమితియః"

  త దైవత్వం తస్మై దిశసి నిజ సాయుజ్య పదవీం

  ముకుంద బ్రహ్మేంద్ర స్పుట మకుట నీరాజన పదాం

 శ్లోకము

 ****

  న్యంకాకరే వపుషి కంకాల రక్తపుషి కంకాది పక్షి విషయే

  త్వంకామనాం అయసి కింకారణం హృదయ పంకారి మేహి గిరిజా

  శంకాశిలా నిశిత టంకాయమాన పద సంకాశమాన సుమనో

  ఝంకారి భృంగతతిం అంకానుపేత శశి సంకాశ వక్త్ర కమలాం.

  స్తోత్ర పూర్వ పరిచయము

  ***************

       ప్రథమ శ్లోకములో తాంబూలరసమును ప్రసాదించి,కవితా వైభవమునుకోరిన మహాకవి,రెండవ శ్లోకములో మంత్ర సాధనము,మహర్షుల ఉద్ధరణమును విశ్లేషించారు.మూడవ శ్లోకములో సంసార సర్పమును సంహరించు ఆడముంగిసగా ఆరాధించారు.అమ్మ కరుణ ఒక రూపమును సంతరించుకున్నది.నాల్గవ  శ్లోకములో అమ్మ నిధిత్వ-పృథుత్వ స్తన ప్రస్తావనము చేస్తూ,సకల చరాచర రూపముల స్థితికారిణిగా సంకీర్తించారు.అంటే సృష్టికారిణి-సృష్టి,స్థితికారిణి జగదంబయే అని వివరించారు.

  తాను అరాధిస్తున్న స్తనములు అందింస్తున్న క్షీర ప్రాముఖ్యతను ఐదవ శ్లోకములో స్కందమాత తత్త్వము ద్వారా అవి,కేవలము ఆకలిని తీర్చునవి మాత్రమే కాదు సుమా,

" సదాశివుని సైతము ఆది భిక్షువుగా,జ్ఞాన వైరాగ్య సిద్ధులను" అనుగ్రహించమని అర్థించిన  అమృతకలశములుగా దర్శిస్తూ,మనలకు దర్శింపచేస్తూ,కడుపు నిండిన వేళ కాంతిస్వరూపిణిగా తల్లిని వర్ణిస్తూ,కన్నుల పండుగ చేసారు ఆరవ శ్లోకములో.

  ఆరు శ్లోకములలో,

 సాధకుడు-వరము-ప్రార్థన-వరానుగ్రహ విధానము-వరప్రదానము వరప్రదాత జగదంబ అను  అంశములు కనపడుతుంటాయి.తనకొరకు,తనకు  

కావలిసినది ఏమిటి? దానిని ఎలా పొందాలి?దానిని అనుగ్రహించగల శక్తి ఎవరికి ఉంది? ఏవిధముగా అభ్యర్థించాలి?అని ఆలోచించిన సాధకుని తలపు ఒక విషయమును గ్రహించింది.

   " దానిని పొందుటకు తానున్న సంసారము,తనకు-అమ్మకు మధ్య అడ్దుగాఉండినందున ఆ అడ్డును తొలగించివేసుకోవాలి".అంటే,

 "తనను తాను చూసుకోవలెనన్న తన ముందర నున్న అద్దమును" మాయ అను మురికి కప్పివేసినది"

 " యాదేవి సర్వభూతేషు మాయా రూపేణ సంస్థితా" నమోనమః.

.అద్దము ప్రతిబింబమును చూపు సమర్థతను కలిగియున్నదే.తాను తనప్రతి బింబమును చూసుకోవలెనన్న కుతూహలమును కలిగియున్నవాడే ,కాని అడ్దుపడుతున్నది మధ్యగా అద్దమును కప్పియున్న  మాయ అను  దుమ్ము.దానిని తొలగించుకొను ప్రయత్నమే ప్రస్తుత శ్లోక పరమార్థము. 

 పద విన్యాసము.

 **********

1. భ్రమ యని తెలుసు-బ్రతుకంటె బొమ్మలాట యని తెలిసు

  తెలుసు తెర తొలగుతుందని-తెలుసు తెల్లారుతుందని

 అయినా 

 అన్నీ తెలిసి అడుసులోన పడి దొర్లుతుంటావు 

   ఓ! మనసా(ఆదిశంకరా చిత్రము)

 ఆదిశంకరులు   సౌందర్యలహరి స్తోత్రములో           స్తుతించినట్లు,

 అనేనాయం ధన్యో భవతి-నచతే హాని రియతా."

  తల్లీ నీవు అనుగ్రహిస్తే నేను ధన్యుడిని అవుతాను,నీకు వచ్చే నష్టము ఏమిలేదు కదానీవు శిరోభూషణముగా ధరించినచంద్రరేఖ ఎటువంటి తారతమ్యమును చూపకుండా సమముగా తన వెన్నెలలను పంచుతున్నది.ఆ సిద్ధాంత ప్రకారము నా అర్హతను చూడక,నన్ను అనుగ్రహింపుము.నమోనమః.

   ప్రస్తుత శ్లోకము,

 "ఇదం శరీరం కౌంతేయ క్షేత్రం  ఇతి అభిధీయతే

  ఏ తద్ యో తం ప్రాహుః క్షేత్రజ్ఞా ఇతి తత్ విదః'

   అభిధీయతే-పిలువబడుతున్నది.

   శరీరం-అభిధీయతే

   శరీరము పిలువబడుచున్నది

   ఏ- తద్- శరీరం-  అభిధీయతే

   ఈ-శరీరము-పిలువబడుతున్నది

   క్షేత్రం-ఏ తద్-శరీరం-అభిధీయతే

   క్షేత్రముగా-ఈ శరీరము-పిలువబడుచున్నది.

   వేత్తి-క్షేత్రం-ఏ తద్- శరీరం-అభిధీయతే

   తెలుసుకుంటారో-క్షేత్రముగా-ఈ శరీరము-పిలువబడుతున్నదని

   యః-వేత్తి-క్షేత్రం -ఏ తద్-శరీరం-అభిధీయతి

  ఎవరైతే-తెలుసుకుంటారో-క్షేత్రముగా-ఈ శరీరము-పిలువబడుతున్నదని

  తం-క్షేత్రజ్ఞ-వారే క్షేత్రజ్ఞుడు.

.ఆ శక్తియే క్షేత్రజ్ఞ శక్తిగా సంభావించబడుతున్నది.

  ఇంత చక్కటి సందేశమును మహాకవి,

1.

 కిం-కారణం

 కారణం-ఏమిటి? 

 అయసి-కిం-కారణం

 పొందుటకు-కారణం-ఏమిటి?

 కామనాం-అయసి-కిం-కారణం

 కోరికలను-పొందుటకు-కారణం-ఏమిటి?

 వపుషి-కామనాం-అయసి-కిం-కారణం

 శరీరముపై-కోరికలను-పొందుటకు-కారణం-ఏమిటి?

 రక్తపుషి-వపుషి-కామనాం-అయసి-కిం-కారణం

 రక్తముచే పోషిపబడుచున్న-శరీరముపై-కోరికలను-పొందుటకు-కారణం-ఏమిటి?

 కంకాళ-రక్తపుషి-వపుషి-కామనాం-అయసి-కిం-కారణం

 ఎముకలగూడు-రక్తసిక్తము అయిన -శరీరముపై-కోరికలను-పొందుటకు-కారణం-ఏమిటి?

   అంతే కాదు, 

 ని-అంక-ఆకరే-కంకాళ-రక్తపుషి-వపుషి-అయసి-కిం-కారణం

 నిందలకు నిలయమై-బొమికలగూడై-రక్తపు వాగైన-శరీరముపై-కోరికలను -పొందుటకు-కారణం-ఏమిటి?

 అశాశ్వతమైన శరీరమును శాశ్వతమనుకొని దానిపై కోరికను పెంచుకొనుటకు కారణమేమిటి ? ఓ ఉపాధి,

 అట్టి ఉపాధి చివరకు,

 విషయే-ఆహారముగా మారుచున్నది.

 పక్షి-విషయే-

 పక్షులకు-ఆహారముగా-మారుచునది.

 కంక-ఆది-పక్షి-విషయే

రాబందులు-కాకులు-మొదలగు పక్షులకు ఆహారముగా మారుచున్నది.గ్రహించావా?

పరమేశ్వరియే,

 క్షేత్రస్వరూపి-క్షేత్రేశి-క్షేత్రక్షేత్రజ్ఞ పాలినిగా  తెలుసుకో.

' "జరాధ్వాంత రవిప్రభా-ముసలితనమను చీకటిని తొలగించు సూర్యుని వంటిది."

మృత్యు ద్వార-కుఠారికా-మృత్యు గుహను ఖండించు కత్తి వంటిది.అమ్మను స్తుతించు.

  2.నిస్సంసయా-సంశయఘ్నీ

    ********************

   సంశయములు లేనిది భక్తుల సంశయములను తొలగించునది జగజ్జనని.

. తల్లీ! స్థూల శరీరము-సూక్ష్మ శరీరము ఒకటేనా లేక వేర్వేరా?

 వాటి ధర్మములు వేర్వేరా లేక ఒకటేనా? అను అనేకానే సందేహములు నా హృదిలో బండరాయి వలె కూర్చుని నన్ను సతమతముచేస్తున్నాయమ్మా..వాటిని పగులగొట్టి సత్యావిష్కారము చేయించగలిగిన పదునైన ఉలులు/ సుత్తులు నీ పాదపద్మములు.

 గిరిజా-పద-గిరిజాదేవి పాదపద్మములు

 ఝంకారి-పద-గిరిజా

 ఝంకారమును చేయుచున్న(ప్రణవోపాసనము చేయుచున్న) గిరిజాదేవి-పాదపద్మములు

 భృంగ తతిం- ఝంకారి-పద-గిరిజా

 తుమ్మెదల సమూహములు-వాలి-ఝంకారముచేయుచున్న-గిరిజాదేవి-పాదపద్మములు

సుమనో-భృంగ-తతి-ఝంకార-పద-గిరిజా

 సుమనస్కులైన దేవతలు అనే తుమ్మెదల సమూహము సేవిస్తూ/ఝంకారము చేస్తూ-ఉన్న గిరిజాదేవి-పాదపద్మములు

 టంకాయమాన- సుత్తుల వంటివి.

 నిశిత-టంకాయమాన-పదునైన సుత్తుల వంటివి

 శిలా-టంకాయమాన-పద-గిరిజా

 బందరాళ్లను ఛేదించే పదునైన సుత్తి వంటి పాదపద్మములు కల గిరిజాదేవి

 శంకా-శిలా-టంకాయమాన-పద-గిరిజా

 సందేహములనే బండరాళ్ళను పగులగొట్టగల పదునైనఉలులువంటి పాదపద్మములు నన్ను ఉద్ధరించును గాక.

 3. అమ్మ మహనీయదయామూర్తి.

    ***************

 రాకేందుముఖి.మచ్చలేనిచంద్రబింబము అమ్మ ముఖము.

 అమ్మ క్షిప్రప్రసాదత్వమును ఆది శంకరులు,

 భవాని త్వం దాసే--భవానిత్వం అను రెండు పదములతో  చమత్కరించారు. 

  " భావానీ-భావనాగమ్యా" తలచినంత మాత్రముననే తరలివచ్చు "భావనా మాత్ర సంతుష్టా".

 సాధకుడు అమ్మను భవానీ-త్వం-అమ్మా నన్ను ....

  నీ దాసునిగానుగ్రహించమని  అడగాలనుకున్నాడట.               అనుకున్నాడట.

   కానీ, అమ్మ   

   అడిగే లోపుననే వాడు నన్ను భవానిత్వమును అడుగుతున్నాడు.ఇచ్చేద్దామనుకుందట.

   భవానిత్వం అంటే?

1.జడశక్తి-జడాత్మికా

 చిఛ్చక్తి-చేతనారూపా

    రెండునూ తల్లి శక్తులే  యని గ్రహించుట.

2 రక్తపు వాగు నీ శరీరము-అశాశ్వతము అనుకున్న తెలివియే

  అమ్మను రుధిర సంస్థితగా,రక్త వర్ణా-మాంసనిష్ఠా ఆ జగజ్జనని శక్తియే 

  యని గ్రహించగలుగుట.

3.ఎముకలగూడు మన-ఉపాధి  అని భావించిన 

 మనమే అందులో అస్థి సంస్థితా శక్తిని అర్థముచేసుకొనగలగటము.

  అంతేకాదు భవబంధ విమోచిని-పశుపాశ విమోచిని మనలోనే 

 ఉన్నదను భావనయే భవానిత్వం.దానిని గ్రహించినవాడే అమ్మ 

 దాసుడు. 

  ద్వంద్వాతీత స్థితి అను మకరందముతో అభిషేకించిన మహాకవి,

 కంకాల,సంకాశ,కంకాది,ఝంకారి,పంకారి,న్యంకాకరే,కిం కారణం,శంకాశిలా,త్వంకామనా,అంకానుపేత,టంకాయమాన,సంకాశమాన,మొదలగు పదములలో బిందు పూర్వక "0కా"అను అక్షరమునుపునరావృత్తము చేసి,నాదభూషణ ములను అలంకరించారు.

  

  సర్వం శ్రీమాతా చరణారవిందార్పణమస్తు.

  అమ్మ దయతో అర్చనకొనసాగుతుంది.

KURYAAT KATAAKSHAM KALYAANI0-06

   కుర్యాత్ కటాక్షం కళ్యాణి-06 

   ******************************

 

 ప్రార్థన

 *****

   అవిద్యానాం అంతస్తిమిర మిహిరద్వీపనగరి

   జడానాంచైతన్య స్తబకమకరంద శృతిఝరి

   దరిద్రాణాంచింతామణి గుణనికాం జన్మజలధౌ

   నిమగ్నానాం మురరిపు వరాహస్య భవతి

   శ్లోకము

   *****

 "దాసాయమాన సుమహాసా కదంబ వనవాసా కుసుంభమనో

 వాసా విపంచికృత రాసా విధూత మధువాసారవింద మధురా

 కాసార సూన తతిభాసాభిరామతను ఆసాద శీతకరుణా

 నాసామణి ప్రవరణాసా శివా తిమిరమాసాదయేత్ ఉపరతిం."

  స్తోత్ర పూర్వ ప్రస్తావనము

    జగజ్జనని కదంబవనములో విహరిస్తూ సమస్త దేవతాగణములను ఆశీర్వదిస్తున్నది.మునిగణములను (తనను సేవిస్తున్న) తన పాదరజముచే తేజోమూర్తులను చేస్తున్నది.తన నీలోత్పల పాద మకరందాస్వాదన చేయుటకు సాధకుల యొక్క మనసును తుమ్మెదగా మలచమని ప్రార్థింపబడుచున్నది.సంసార సర్పమును కడతేర్చు ఆడముంగిసగా,సంసార సాగర కీలలను ఇంకింపచేయు సూర్య ప్రతాపముగా భువనములను పాలించుచున్నది.

 పదవిన్యాసము.

 *************

 1.తిమిర మిహిరద్వీపనగరి.

  ఉపరతిం ఆసాసయేత్-తొలగునట్లుచేయును గాక

  తిమిరం-ఉపరతిమాసాదయేత్

-చీకట్లను-తొలగునట్లు-చేయునుగాక.

  భాసా-తిమిరం-ఉపరతిం-ఆసాదయేత్

  కాంతిచే-చీకట్లను-తొలగునట్లు చేయును గాక.

  నాసామణి-భాసా-తిమిరం-ఉపరతిం-ఆసాదయేత్

  ముక్కెర మణి కాంతులచే -చీకట్లను-తొలగునట్లు చేయును గాక.

  శివా-నాసామణి-భాసా-తిమిరం-ఉపరతిం-ఆసాదయేత్

  శివాని/శుభంకరి-తన ముక్కెర-కాంతిని ప్రసరించి-చీకట్లను-తొలగునట్లు-చేయును గాక.

" కాలకంఠి-కాంతిమతి-కమలాక్ష నిసేవితాయై నమో నమః."

  ప్రస్తుత వాక్యములో చీకటి-వెలుతురు అను ద్వంద్వములు ప్రస్తావించబడినవి.

  అమ్మ  జగములను తన

 "నిజారుణ ప్రభాపూర మజ్జత్ బ్రహ్మాండ మండల గా " తన అరుణకాంతి యను    కరుణతో బ్రహ్మాండముల చీకట్లను తొలగించి-ప్రకాశవంతము చేస్తున్నది.

 అమ్మకాశి విశాలాక్షి-కాంతిమహాదేవి.

 అమ్మ జగములతో పాటు,జగదీశ్వరుని సైతము,

'మందస్మిత ప్రభాపూర మజ్జత్ కామేశ మానసా"

 తనమందస్మితకాంతులతో మహాదేవుని మానసమును మునకలు వేయిస్తున్నది.

 " చీకటిలోని ఏ వస్తువును చూడవలెనన్న దానిని తొలగించగలిగిన కాంతి అవసరము.అనగా చీకటిని అధిగమించగలిగిన సామర్థ్యమును కాంతి కలిగియుండవలెను.లేనిచో ఆ కాంతి తన పరిధిని దాటి,చీకటిలో నున్న వస్తువును చూపించలేదు పూర్తిగా."

  పరమేశ్వరి తన నాసామణి నుండిప్రసరింపచేస్తున్న కాంతి మండలము బ్రహ్మాండమండలములోని చీకట్లను పూర్తిగా తొలగించవేయగల తేజోమండలము.

     అనగా,

 " సకల కాంతి పదార్థములు పరమేశ్వరి నుండియే కాంతిని పొందుచున్నవికాని,పరమేశ్వరికి కాంతినీయగల పదార్థమేదియును లేదనుట నిస్సందేహము."

  స్వయంప్రకాశక స్వరూపుణి ఆ జగజ్జనని.

  కనుకనే దశమహావిద్యలలో చూపినట్లు కాళి విద్య నుండి నాదము-ప్రకాశము అను రెండు లక్షణములను తనకు తానే ప్రకటించుకొనుచు,తారాదేవి ఉద్భవించినది రెండవశక్తిగా.

 మహాకవి ప్రస్తావించిన ప్రకాశ ప్రసరణము అమ్మవారి నాసామణిలోని ముక్కెర మణి కాంతి.అత్యద్భుతము.అద్వితీయ ఆవిష్కరనము.

  ముక్కెర ప్రాశస్త్యమును గ్రహించుటకు పూర్వము అమ్మవారి ముక్కును,

 " శరత్చాంపేయ పుష్పాభ  నాసికాయై నమోనమః"అని స్తుతించుటలోని భావమేమిటి?

  అమ్మ నాసిక కిందకు వంగియున్న సంపెంగ పూవు వలె నున్నదట.తుమ్మెదలు వాలుట కొంచము కష్టము.అంతే కాదు మకరందము కానరానిది.షట్పదము  గ్రోలవలెనన్న ఆసక్తినికలుగచేయనిది.అమ్మ నాసిక మందార మకరంది.నిగూఢ మాథుర్యము కలది..

 ఇహములనే ఉపాధిని.ఇంద్రియములు-మనసును   సామాన్యమైన/సాధారణమైన తృష్ణతో  ఆరురెక్కలతో వచ్చి సేవించుటకు  వాలనీయనిది.అమ్మ అనగాద్భుత చారిత్ర.

 అమ్మ

 "తారాకాంతి తిరస్కారి నాసాభరణ భాసురా" స్వయంప్రకాశక శుక్రతారాదుల కాంటిని సైతము తోసివేయునది.

 జనని కుడిముక్కునకు పగడపు ముక్కెర-ఎడమ ముక్కునకు వజ్రపు ముక్కెరను ధరించియున్నది.శుక్లశోణితములు.వాటి రెండింటి మధ్యన తనముక్కుదూలము అంచున సత్వగుణ సంశోభితమైన ముత్యమును ధరించినది.

  పగడము-వజ్రము-ముత్యము సత్వ రజోగుణ సంకేతములు.పునఃసృష్టి సూచనములు.

 తమోగుణమునకు తావులేదు.నాసిక అజపామంత్ర సంకేతము.

 తిమిరమును ఏ మాత్రము కానరానీయని అమ్మ నాసాభరణ మణికాంతులు అజ్ఞానమనే నా చీకటులను తొలగునట్లుచేయును గాక.

2.అనఘాద్భుత సౌందర్య శరీరాయై నమోనమః.

  

   జగదంబ

, తనుః-శరీరము కలది

  అభిరామ-తనుః-సొగసైన శరీరము కలది

  భాసా-అభిరామ-తనుః

  ప్రకాశిస్తున్న-సొగసైన-శరీరము కలది.

  తతి-భాసా-అభిరామ-తనుః

  కాంతి సమూహములతో నిండిన సొగసైన శరీరము కలది.

  సూన-తతి-భాసా-అభిరామ-తనుః

  పూలకాంతి సమూహలతో ఒప్పుచున్నసొగసైన శరీరము కలది.

  కాసార-సూన-తతి-భాసా-అభిరామ-తనుః

  సరోవరములోని పూల కాంతుల సమూహములతో తేజరిల్లు శరీరము 

 కలది

 

 అమ్మ,

 దాసాయమాన-సుమహాసా

 పువ్వుల నవ్వులను తన దరహాసముతో ఓడించి,పువ్వులను తన దాసీజనముగా అనుగ్రహించినది.

 సు-మహసా- సుమనస్కులైన వారికి సేవాసౌభాగ్యమును అనుగ్రహించినది.

 సుమ-హాసా-తన నవ్వులను పూలనవ్వులతో పోల్చే వరమును పూలకు అనుగ్రహించినది.

  అమ్మ మహాపద్మాటవీ నివాసా.

 4.

  కళ్యాణి,

 కదంబవనవాసా-కదంబ వనవాసిని

 కుసుంభ సుమనో వాసా-కుంకుమపూవు వంటి పరిమళవస్త్రమును ధరించినది.

  తల్లి-అలంకరనము-అంతరంగము కరుణా సముద్రమే.పరిమళ ప్రకాశమే.వాటి వ్యాపనమే 

విపంచికృత రాసా-తనలో దాగలేక ఉరకలేయుచున్న వీణానిక్వణము.

 తల్లిని తన మానసమనే వనములో సంచరింప చేసే,

  "మాన వనచర సంచారము చేసే వారెందరో మహానుభావులు.అందరికి వందనములు.

 ఆ చల్లని తల్లికరుణను నాపై వర్షించును గాక.

   మహాకవి,

        శివా-కుసుంభ సుమనోహాసా-దాసాయమాన సుమహాసా-నాసామణి ప్రవర భాసా అన్న పదములలో అమ్మవారిప్రసాదగుణ మకరందమునుచేర్చి-అభిషేకించారు.

 మరియు

 1.శివాన్-మంగలం-అస్యాత్--మంగళకారిణి శివాని

 2.శివస్య పత్నిః శివా-శివుని పత్ని శివాని

 3.శివా శక్తిః సముఖ్యాత-శివుని శక్తి- శివాని

 4.మోక్షే-భద్రే-సుఖే -శివా-మోక్షమును-భద్రతను-సుఖమును ప్రసాదించునదిశివాని,

 అంటూ బహుళ  అన్వయములతో " శివా" అను రెండు అక్షరముల ద్వైతముగా ప్రకటింపబడుచున్న ఒకటిగా ,

  దాసాయ-హాసా.వాసా.భాసా,నాసా,ఆసార,కాసార,ఆసాదయేతను శబ్దములతో సా అను అక్షరమునుపునరావృతముచేస్తూ నాదభూషణములను అలంకరించారు.

    సర్వం శ్రీమాతా చరణారవిందార్పణమస్తు.

  అమ్మదయతో అర్చనకొనసాగుతుంది.

KURYAAT KATAAKSHAM KALYAANI-05

   కుర్యాత్ కటాక్షంకళ్యాణి-05

   ********************* 

 ప్రార్థన

 ****

  అమూం  తే వక్షోజావమృత మాణిక్య కుతుపౌ

  న సందేహోస్పందో నగపతిపతాకే మనసివ@ 

  పిబంతౌ తౌ యస్మాత్ అవిదిత వధూసంగ రసికౌ

  కుమారావద్యాపి ద్విరద వదన క్రౌంచదళనౌ.

 శ్లోకము

 ****

  "కుంబావతీ సమవిడంబా  గళేన నవ తుంబాభవీణ సవిధా

  బింబాధరా వినత శంబాయుధాది నికురంబా కదంబ విపినే

  అంబా కురంగ మద జంబాళి రోచిరిహ లంబాలకా  దిశతు  మే

  శం బాహులేయ శశి బింబాభిరామ ముఖ సంబాధిత స్తనభరా."

 స్తోత్ర పూర్వ పరిచయము.

 ****************

   దేవర్షి గణ సంభూత యైన ఆ స్కందమాత కదంబవనములో లీలగా క్రీడిస్తూ పరిపాలనమును గావిస్తున్నది.ఎందరోమహానుభావులను తన చరణధూళిని స్వర్గసోపానములుగా మలచి కటాక్షించినది.సంసార సర్పద్రష్టులను ఆడ ముంగిసయై ఆదుకున్నది.సంసార సాగరమును   ఈదలేని వారిపైజాలిపడి, తాను సూర్యశక్తిగా ప్రకటింపబడుతూ వాటిని ఇంకింపచేసి తరింపచేయునది అయిన ఆ  మాతృమూర్తి నా హృదిలో ప్రకాశించుచు,శుభములను చేకూర్చును గాక అని మహాకవి ప్రార్థించుచున్నాడు.

 పదవిన్యాసము.

 ***********

 " సింహాసన గతానిత్యం

   పద్మాశ్రిత కరద్వయం

   శుభదాస్తు సదాదేవి

   స్కందమాతా యశస్విని." నమోనమః.

 1.స్తనభరా-

  *********

   ఉన్నతమైన-నిండైన -వక్షోజములు కలతల్లి.

  సంబాధిత-స్తనభరా

   వాత్సల్యముతో కూడిన బాధను పొందుచున్న -వక్షోజములు కలతల్లీ.

  ముఖ-సంబాధిత-స్తనభరా

 శిశువు క్షీర పానముచేయువేళ శిశువు ముఖములోని తృప్తిని చూచుచున్న-  వాత్సల్యముతోకూడిన బాధను పొందుచున్న వక్షోజములు కలతల్లీ. 

  అభిరామ-ముఖ-సంబాధిత-స్తనభరా

   మనోహరమైఅ-శిశువు ముఖమును చూచుచు-మాతృ వాత్సల్యముతో కూడిన బాధను పొందుచున్న వక్షోజములు కలతల్లీ.

  శశిబింబ-అభిరామ-ముఖ-సంబాధిత-స్తనభరా

 చంద్రబింబ-మనోహరమైన-శిశువు ముఖమును  చూచుచు-వాత్సల్యముతోకూడిన బాధను పొందుచున్న తల్లీ.

  బాహులేయ-శశిబింబ-అభిరామ-ముఖ-సంబాధిత-స్తనభరా.

 బృహత్తుయే(సర్వము-సమస్తము)శిశువుగా  మారి  -క్షీరపానము చేయుచున్న -చంద్రబింబ -మనోహరమైన-ముఖమును పొందిన కుమారుని/స్కందుని చూస్తూ-వాత్సల్యముతో కూడిన బాధను పొందుతున్న వక్షోజములు కలతల్లీ

 నీవు,

"యాదేవి సర్వ భూతేషు పుష్టి రూపేణ సంస్థితా" గా నున్నావు.కనుకనే,

 భావయత్రి -కారయత్రి వై,

 " ఐశ్వరస్య సమగ్రస్య ధర్మస్య యశసః శ్రియః

  జ్ఞాన వైరాగ్య   యోశ్చైవ షణ్ణా "భగ"ఇతీరిణా.

  సమగ్రమైన ఐశ్వర్యము-ధర్మము-యశము-శ్రేయము-జ్ఞానము-వైరాగ్యము అను ప్రకాశ-గమన శక్తులను,షణ్ముఖములుగా చేసుకుని శిశువునకు నీ  స్తన్యమును బాహులేయునకు అందించుచున్నావు.

 2.మరొక పాఠాంతరము.

   ***************

   ఉత్పత్తిం ప్రళయం  చైవ

   భూతా నామం గతింగతిం

   వేత్తి విద్యామవిద్యాంచ

   న వాచ్యోభగవాన్ ఇతి."

     సృష్టి-ప్రళయం-ప్రాణుల రాక-ప్రాణుల పోక-విద్య-అవిద్య ఎరుక కలిగినవాడు బాహులేయుడు.ఆ ఎరుకను అందించు ఎరుకల సాని కుంబావతీ జగజ్జనని.

  ఆరుగురు కృత్తికల స్తన్యపానముచేసి,అమ్మ చే ఆరు తలల శిశువుగా మార్పుచెంది విజ్ఞాన వికసనమునకు మూలమైన ప్రణవమును పరమేశ్వరునకు ఉపదేశించుటకా  యన్నట్లు బాహులేయుడు సకల శాస్త్రార్థ సారములను  గుహ్యముగా  సేవిస్తున్నాడు. 

      తారకాసుర సంహార సమయమున సుబ్రహ్మణ్యుని శరీరము నుండి ఉద్భవించిన శక్తిని బాహులేయునిగా/వీరబాహునిగా       భావించే  మరొక పాఠాంతరము కలదు.

  ఆదిశంకరులు "సౌందర్యలహరి" స్తోత్రములోని "అరాలకేశేషు" శ్లోకములో అమ్మవారి రూపవైభవమును దర్శింపచేస్తూ,శిరీషాభా చిత్తే,మందహసితా,ప్రకృతి సరళా అని ప్రస్తుతిస్తూనే.వక్షోజములను మాత్రము,

 "ద్రుషదుపల శోభా కుచ తటే" అంటూ సౌష్టవమైన స్థిరమైన సన్నికల్లుతో పోల్చి కరుణను సంకేతించారు. 

  " యాదేవి సర్వభూతేషు స్థితి రూపేణ సంస్థితా."

2.

 బ్రహ్మోపేంద్ర మహేంద్రాది దేవ సంస్తుత వైభవా.

  అంబ-జగజ్జనని

  నికురంబా-సమూహము కలది

  ఆది-నికురంబా

 మొదలైనవారి సమూహము కలది.

 ఆయుధ-ఆది-నికురంబా

 ఆయుధధారులైనవారి-సమూహముకలది.

 శంబ-ఆయుధ-ఆది-నికురంబా

 వజ్ర-ఆయుధధారులు-మొదలగువారి-సమూహముకలది.

  వజ్రాయుధాది-(ఇంద్రాది) సమూహము కలది.

 వినత-శంబ-ఆయుధ-ఆది-నికురంబా

 వినమ్రులై నమస్కరించుచున్న-ఇంద్రాది దేవతా-సమూహము కలది

 కదంబ విపినే-వినత-శంబ-ఆయుధ-ఆది-నికురంబా

 కదంవనములో-వినమ్రులై నమస్కరించుచున్న-ఇంద్రాదిదేవతా-సమూహము కలది.

 సురార్చిత పదా-నమోనమః.

 .3.కాళికా స్వరూపముగా,

 " మాణిక్యావీణాం ఉపలాలయంతీం

   మదాలసాం మజుల వాగ్విలాసాం." 

  జగజ్జనని,

 సవిధా-పోలికను కలిగియున్నది

 ఆభ-సవిధా

 తలపించు-పోలికను కలిగియున్నది

  నవతుంబ  -ఆభ-సవిధా

 లేత సొరకాయను-తలపించు-పోలికను-కలిగియున్నది.

 గలేన-నవతుంబ-ఆభ-సవిధా

 కంఠ సౌకుమార్యము-లేతసొరకాయను -తలపించు-పోలికను- 

 కలిగియున్నది

 వీణ-గళేన-నవతుంబ-ఆభ-సవిధా

 అమ్మలగన్న అమ్మ-మెడలో-లేతసొరకాయను-తలపించు-పోలికను -కలిగిన-వీణను-ధరించి 

  కుంబావతె విడంబా- కొండజాతి స్త్రీని,తాను పోలియున్నది.

 కుంబావతీ-సమ--గళేన-నవతుంబా- వీణ-ఆభ-సవిధా

 ఎరుకలసానివలె-కంఠమున  -లేతసొరకాయ-పోలికను తలపించు-వీణను-ధరించి బోయస్త్రీ వలె అమ్మ సాక్షాత్కరించుచున్నది.

 "ఎరుకకలిగిన శివుడు ఎరుకగా మారగా,

  తల్లి పార్వతి మారె తాను ఎరుకతగా".

 

  

"కిమపి మహతాంపశ్యంతి" అని జగద్గురువులు స్తుతించినట్లుగా మహాకవి కాళిదాసు అమ్మయొక్క ఎరుకలసాని రూపప్రకటనములోని అంతరార్థమును గ్రహించి ధన్యుడైనాడు. గిరిజ అనగా కొండజాతికి సంబంధించినది..ఆమెబోయస్త్రీ.అనగా దుష్కర్మలను కౄరమృగములను  వేటాడునది.మహాపద్మాటవి వంటి మనమన్సులోనికి విషయవాసనలను విషపు భావములను రానీయనిది.      సర్వజ్ఞ.      కంబావతీ సంబోధనములో      రూప సామ్యము-నామసామ్యము-సమర్థతా సామ్యము పరిపూర్ణముగా ప్రకటింపబడుచున్నవి. 

   5..

   5.అంబ-మూలపుటమ్మ

   దిశతు-ప్రసాదించునుగాక

   శం-దిశతు-శుభములను ప్రసాదించునుగాక

   ఇహ-శం-దిశతు-

   ఈ జన్మలోనే ప్రసాదించునుగాక

   మే-ఇహ-శం-దిశతు

  నాకు-ఈ జన్మలోనే-శుభములను 

  ప్రసాదించునుగాక.

 అంబ-మే-ఇహ-శం-దిశతు

 జగదంబ-నాకు-ఈ జన్మలోనే-శుభములను-ప్రసాదించునుగాక.

  బింబ+అథర-అంబ-మే-ఇహ-శం-దిశతు

 దొండపండు వంటి క్రిందిపెదవి కల అమ్మ నాకు-ఈ జన్మలోనే-శుభములను ప్రసాదించును గాక.

 అంబ-దిశతు

 లంబ+అలకా-అంబ-మే-ఇహ-శం-దిశతు

 పొడవైన/వేలాడుచున్న కురులుగల-జగజ్జనని-నాకు-ఈ జన్మలోనే-శుభములను-అనుగ్రహించును గాక.

 రోచిస్-జంబల-లంబ  _అలకా-అంబ-మే-ఇహ-శం-దిశతు

 ప్రకాశిస్తున్న-పొడవైన/వేలాడుచున్న కురులుగల-జగజ్జనని-నాకు-ఈ జన్మలోనే-శుభములను-ప్రసాదించునుగాక.

 జంబాల-రోచిస్-లంబ-అలకా-అంబ-మే-ఇహ-శం-దిశతు

 లేపనముతో-ప్రకాశిస్తున్న-పొడవాటి/వేలాడుచున్న-కురులుగల-జగజ్జనని-నాకు-ఈ జన్మలోనే-శుభములను-ప్రసాదించునుగాక.

 కురంగ మద-జంబాల-రోచిస్-లంబ-అలకా-అంబ-మే-ఇహ-శం-దిశతు.

 కస్తురి పరిమళ-లేపనముతో-ప్రకాశిస్తున్న-పొడవాటి/వేలాడుతున్న -కురులు గల-జగదంబ-నాకు-ఈ జన్మలోనే-శుభములను-ప్రసాదించును గాక.

 " శేఖరీభూత శీతాంశు రేఖా మయూఖావళీ

   బద్ధ సుస్నిగ్ధ నీలాలక శ్రేణి శృంగారితే"

  నమోనమః 

 స్కందమాతగా అమ్మ అనుగ్రహమును,సు-బ్రహ్మము తానైన కుమారస్వామి తత్త్వమును మందార మకరందముగా చేసి అమ్మను అభిషేకించారు.

 అమ్మను ఎరుకలసానిగను,అమ్మ ధరించిన వీణను లేతసొరకాయతోను,కిందిపెదవిని దొండపండుతోను పోల్చి"ఉపమా కాళిదాసస్యను" సార్థక పరుచుకున్నారు

.,శంబాయుధ-నికురంబా-జంబాక-బాహులేయ-బింబాభిరామ-సంబాధక-అంబా అను పదములలోని"0 బా"  అను 

   బిందుపూర్వక దుష్కర ప్రాసలతో నాదభూషణములను అలంకరించారు.

  యాదేవి సర్వభూతేషు శ్రద్ధా రూపేణ సంస్థితా

  నమస్తస్త్యై నమస్తస్త్యై నమస్తస్త్యై నమోనమః.

  అమ్మదయతో అర్చన కొనసాగుతుంది.