ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-19
********************
ప్రార్థన
****
"జయతు జయతు సూర్యం సప్త లోకైకదీపం
హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాసం
అరుణకిరణ గంయం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం
సకలభువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."
పూర్వ రంగము
**********
పరంజ్యోతి యైన పరమాత్మ తమమును-హిమమును-శత్రువులను-కృతఘ్నతను సంపూర్ణముగా నాశనము చేసి ,నిర్ద్వంద్వ స్థితిని ప్రకటించినాడు అని చెప్పిన అగస్త్యభగవానుడు పునః సృష్టిని చేయుచు,నిరంజనుదైన స్వామి సర్వమలినములను హరించివేసి,రోచిష్ముడై, పుటము వేసిన అగ్నివంటి వర్ణముతో ,కన్నులముందు కనపడుతూ,కిరణములనే కరములతో ,పంచకృత్య భారమును వహించు వహ్ని వలె,
"తప్తంచకర-తప్తచామీకరుడై-ఆ భా-సమస్తమును ప్రకాశవంతము చేస్తున్నాడు అంటూ,అగ్నిద్యోతక స్వరూప సూర్యనారాయణుని సంకీర్తిస్తున్నాడు.
శ్లోకము
*****
"తప్త చామీకరాభాయ వహ్నయే విశ్వకర్మణే
నమః తమోభినిఘ్నాయ రుచయే లోకసాక్షిణే"
విఘ్నేశ్వరనుగా విశ్లేషింపబడిన పరమాత్మ వటపత్రసాయియై, తదుపరి పునః సృష్టిని ప్రారంభిస్తున్నాడు.జలమయములైన జగములు తిరిగి తమతమ రూపములను ప్రకటింపచేసుకొను శక్తిని రుచుల ద్వారా/కాంతులద్వారా పొందగలుగుతున్నాయి.
ఇదే విషయమును "దుర్గాసూక్తం గా ' పేరుగాంచిన ఆదిత్యసూక్తము,
" ఓం "
జాతవేదసే సునవా మసోమ మరాతి యతో నిదహాతి వేదః
సనః పరుషదయతి "దుర్గాణివిశ్వా నావేవ సింధుం దురితాత్ యగ్నిః'
దుర్గాణి దాతలేని సుడిగుండములు కల సంసారమనే సముద్రమును దాటించకల నావవు నీవు .ఓపరమాత్మ సోమరసమును/సర్వస్య శరణాగతి అను భక్తిభావనమును నీకు సమర్పిస్తు,మమ్ములను రక్షించమని వేడుకుంటున్నాము.
ఓ జాతవేద-ఎనిమిది అగ్ని స్వరూపములలో ఒకతై,మా ఉపాధులలో ప్రవేశించి,మమ్ములను అంతః యజ్ఞ సన్నద్ధులను చేయుచున్న పరమాత్మ నీకు నమస్కారములు.
యజ్ఞ రూపముగా నిన్ను ప్రార్థించగల కరుణను ప్రసాదించు నీవు,
" తామగ్ని వర్ణాం తపసాంజ్వలంతీం
వైరోచనీ కర్మఫలేషు జుస్ట్వాం
"దుర్గాం దేవీం శరణమహం ప్రపద్యే "
స్తుతరసి తరసే నమః."
స్వామి/ మాతా! నీవి అగ్నివర్నముతో జాజ్వల్యమానముగా దర్శనమిస్తున్నావు.
విస్తరించిన రోచిస్సులతో మాకర్మఫలములను హరింపచేస్తున్నావు.
దుర్గ్మాదేవీం -జగన్మాత అనిఒక అర్థము.
ఛేదించలేని కషటములను తొలగించు శక్తి అని మరొక అన్వయము.
ఓ దివ్య ప్రకాశమా!నేను నీ శరణాగతినై నన్ను తరింపచేయమని వేడుకుంటున్నాను.
పుటము వేసిన బంగారు కిరణములనే కరములతో సర్వత్ర వ్యాపిస్తూ,రక్షణభారమునుమోస్తున్న/వహిస్తున్న వహ్ని రూపునకు లోకసాక్షికి,/
లోక సాక్షిని,
" నమః సవిత్రే జగదేకచక్షుసే
జగతః ప్రసూతి స్థితి నాశ హేతవే
త్రయీ మయాయ త్రిగుణాత్మధారిణే
విరించినారాయణ శంకరాత్మనే '
అని సంస్కృత భాష ,సన్నుతిస్తుంటే,
పగటికి బీజమున్ తిమిర బాధక మక్షికి నంజనంబు ము
క్తిగవిని, "ముజ్జగాలఁ దగు దీపము లొక్కటియైన ముద్ద" వా
న గురియు హేతు "వబ్ధి రశనారసపానము పెద్దచెంబు "పే
ర్మి గలుగు సూర్యమండలము మీకునుఁ గోరిక లిచ్చుగావుతన్.
ఓ సూర్యభగవానుడ! నీవు పగటి ప్రకటనమునకు విత్తనము.చీకటికి బాధాకరము.కంటికి చల్లదనమునందించు కాటుకవు.అన్నింటికంటే అపురూపము,
"ముజ్జగాలదగు దీపములొక్కటియైన ముద్ద"సముద్రజలపానముచేయు పెద్ద చెంబు"
పేరిమి/మనందరిపై ప్రేమకలిగిన సూర్యమందలమును సంకీర్తించుచున్నవేళ,
"తం సూర్యం ప్రణమామ్యహం."
