KURYAAT KATAAKSHAM KALYAANI-09

 

  ప్రార్థన

  ధునోతు ధ్వాంతం నస్తులిత దలితేందీవరవనం

  ఘనస్నిగ్ధ శ్లక్ణం చికుర నికురంబం తవ శివే

  యదీయం సౌరభ్యం సహజముపలబ్దుం సుమనసో

  వసంత్యస్మిన్ మన్యే బలమథన వాటీ విటపినాం.

 శ్లోకము

 దాక్షాయణీ దనుజశిక్షావిధౌ వితత దీక్షా మనోహర గుణా

 భిక్షాశినో నటన వీక్షా వినోద ముఖి దస్ఖాధ్వర ప్రహరణా

 వీక్షాం విధేహి దక్షా స్వకీయ జనపక్షా విపక్ష విముఖీ

 యక్షేశ సేవిత నిరాపేక్షశక్తి జయలక్ష్మ్యావధాన కలనా.

స్తోత్ర పూర్వపరిచయము

 

 కాళీ-రాజరాజేశ్వరి-సరస్వతి అను మూడు నామరూపములతో తమోగుణ-రజోగుణ-సత్వగుణ సంకేతముగా ప్రకటితమగుచున్నప్పటికిని జగదంబ

త్రిగుణాతీత.బాల-కౌమారి-ప్రౌఢ అను వివిధ దశలలో  తనకరుణను ప్రకటిస్తున్నప్పటికిని అమ్మ సర్వావస్థా వివర్జిత.విశ్వ వపుషిని వాగ్భవకూట-కామరాజకూట-శక్తికూట త్రయినిగా సంభావిస్తూ శంకీర్తిచినప్పటికిని  పరాశక్తి

అనవద్యాంగీ.

 ఇక్కడ మనమొకవిషయములను గమనించవలెను.

 

 అంగములన్నియును దృశ్యరూపములు.అంగములున్నను-లేలున్నను అందియుండగలదు.కాని అంగి లేనిదే అంగములుండజాలవు.

 ప్రపంచమను దృశ్యరూపమునకు అంగి పరమేశ్వరి.శాశ్వతి.తన ఇచ్చప్రకారమూంగములను ప్రకటింపచేస్తుంది-జరిపించ్ హివేస్తుంది.ఎన్నో పాత్రలు తానై అన్నింటిని ముగించేద్తుంటుంది.

  ప్రస్తుత శ్లోక పరిచయము.

  **************

   ప్రస్తుత శ్లోక ప్రార్థన

 ఇచ్ఛాశక్తి-జ్ఞానశక్తి-క్రియా శక్తిగా ప్రకటింపబడుతున్న పరమేశ్వరి ఆదిపరాశక్తి.అర్షడ్వర్గములకు  తన ఇచ్ఛాశక్తితో,అనేక రూపములుకల్పించి,క్రియాశక్తితో యజ్ఞము ధర్మకార్యమును తలపెట్టించి,జ్ఞానశక్తితో నిరీశ్వర యాగ ఫలితములను తెలియచేసింది.ధర్మసంస్థాపనమే ఏకైకలక్ష్యముగా( ఇలా జరిగింది)ఇతిహాసమును పరిచయము చేస్తూ దక్షుని పై కలిగిన అనుగ్రహ-ఆగ్రహములకు కారణములను కన్నులముందుంచారు మహాకవి. పాత్రలు-పాత్రధారులు అనేకములైనప్పటికిని సూత్రధారి మాత్రము 'శివశక్యైక స్వరూపిణి  మాత్రమే.

 

" దాక్షాయిణీ-దైత్యహంత్రీ-దక్షయజ్ఞ వినాశినీ" నమో నమః.

  పదవిన్యాసము.

జగదంబ

.

 వినోదముఖీ-వినోదించుతల్లీ

 వీక్షా-వినోద ముఖీ

 చూచుటను-వినోదించు తల్లీ

 నటన-వీక్షా-వినోదముఖీ

 తాండవమును-చూచుచు-వినోదించుతల్లీ

 భిక్షా శివ#హ్-నటన-వీక్షా-వినోదముఖీ

 ఆది భిక్షువైన-శివుని-తాందవమును-చూచుచు-వినోదించుతల్లీ

 అసన-భిక్షా-శివః-నటన-వీక్షా-వినోదముఖీ

 ఆహారమునకి-భిక్షమెత్తుకొను-శివుని-తాండవమును-చూచుచు-వినోదించు తల్లీ.

 "నటన ఆడెనె"

ఎనిమిది దిక్కులు ఒక్కటైనటుల.. ఎండ వెన్నెలై వెల్లువైనటుల నిటాలాక్షుడే తుషారాద్రి విడి విశాలాక్షితో తాళ లయగతుల నటనం ఆడెనే...  

 

 "విశ్మే-విశ్వేశ్వరుడు

 విశ్వేరుడే-విశ్వము"కనుక సకలప్రాణిపోషణమునకై తాను అమ్మవారిని ఆహారమును భిక్షగానీయమని అర్థిస్తాడట.పితృవాత్సల్యము.

 అసలుభిక్షగాడు తాందవము చేయటం దానిని అమ్మ వినోదముగా చూడటము వింతగానిపిస్తున్నదికదా.

లీలాకల్పిత బ్రహ్మాండ మండలి జగదంబ-పంచకృత్య పరాయణి అయినజగదం తాండవము వినోదముగాచూడటములో దాగిన రహస్యం ఏమిటి?

    శివము అంటే నిత్యము-సత్యము అయిన మూలశక్తి.తటస్థ శక్తిగాను భావిస్తారు.ఆ శక్తి ,ఆ మూలము తాను నిశ్చలముగానుండి,సకలచరాచరములను స్పందింపచేయుటయే "తాండవము"ఆ ప్రక్రియలోఉద్భవించు అడ్దంకులను ఉపశమింపచేయుటయే తాడనము.

 తాందవము స్మర్ఛ్చిదం-పురఛిందం-భవఛిదం-మఖ ఛిదం-అంధకఛిదం అని కథగా చెప్పబడినప్పటికిని,స్మరణము అడ్దుకొనునది,శరీర వ్యామోహమై సత్యమును తెలుసుకోనీయనిది,జన్-మృత్యు భయమైనది-పంచేద్రియములను సమీకరించలేని యజ్ఞరూపమైనది-అజ్ఞానమును వీడనీయని అయిన వాటిని,ప్రహరణించుటలో విశేషమైన దీక్ష కలది జగదంబ. 

 

2

 విపక్ష-విముఖ-అవధాన కలన దీక్షా

 శత్రువులకు ప్రతికూలతను కలిగించుట యందు ఏకాగ్రత కలిగిన సమర్థవంతురాలు.

 అంతర్శత్రువులు-బహిర్శత్రువులను నిర్మూలించు దక్షత గలది.

     మరియును

 పక్షా-పక్షమున అందగా నిలబడునది.

 జనపక్షా-జనుల పక్షమున అందగా నిలబడునది

 స్వకీయ-జనపక్షా

 తన భక్త జనుల పక్షమునాందగా నుండునది.

 దుష్ట శిక్షణ-శిష్ట రక్షణ అనునవి అమ్మ దయకు

నున్న రెండు వైపులు.

3.దానికి కారణము-జగదంబ

 శక్తి-శక్తి స్వరూపిణి

 నిరాక్షేప శక్తి-ఇతరులు ఎద్ర్కొనుటకు వీలుకానిశక్తి స్వరూపిణి

 అవదాన కలనా-నిరాక్షేప-శక్తి

 పూర్వ చరిత్రలో-ఇప్పటివరకు-ఎప్పటికిని-ఇతరులు ఎవ్వరు ఎదుర్కొనుటకు వీలుకాని శక్తిస్వరూపిణి

 జయలక్ష్మి-అవదాన కలనా-నిరాక్షేప శక్తి

 విజయలక్ష్మినిపొందిన-పూర్వ చరిత్ర కలిగిన-ఎవ్వరును ఎదుర్కొనుటకు వీలుకాని శక్తి స్వరూపిణి

 జయలక్ష్మ-జయలక్స్మి-అవదాన కలనా-నిరాక్షేప-శక్తి

 జయ సూచకములైన-విజయలక్ష్మినిపొందిన-పూర్వ చరిత్ర కలదియును-

 ఇప్పటికి-ఎప్పటికిని-ఎవ్వరు-ఎదుర్కొనజాలని-శక్తి స్వరూపిణి 

 వీక్షాం-విదేహి-తన వీక్షణములను నాపై ప్రసరించును గాక.

 యక్షేశ సేవిత-వీక్షణం-విదేహి

 యక్షరాజైన కుబేరునిచే సేవింపబడు జగజ్జనని తన కరుణారస వీక్షణమును విదేహి-మాపై ప్రసరించునుగాక.

4.జగజ్జనని

 ప్రహరణా-ధ్వంసము చేసినది

 అథ్వర ప్రహరణా-యజ్ఞమును ధ్వంసముచేసినది.

 దక్ష-అథ్వర-ప్రహరణా

 తండ్రియైన దక్షుని-యజ్ఞమును-ధ్వంసము చేసినది.

 అష్టాదశ పీఠ స్థాపనమునకు ఉద్యమించిన తల్లి,నిరీశ్వర యాగమును ఉపసంహరింప చేసినది.

 పంచేంద్రియములను ఏకీకృతముచేసి/సమీకరించి,పంచభూతముల సాక్షిగా ఈశ్వరార్పణము అగ్నిసాక్షిగా నిర్వర్తించు వేదోక్త కర్మాచరనమే యజ్ఞము.

 యజ్ఞము బాహ్యము కావచ్చును లేదా ఆంతరంగికము కావచ్చును.

  కాని కావలిసినది ఈశ్వరభావం.

 దక్షునికి తాను వచ్చినప్పుడు సభలో నున్న "అందరు" వినయముతో చేచి నమస్కరించాలన్న కోరికకలిగింది.(కామ)

 కానిపరమేశ్వరుడు నమస్కరించక పోవుటచే ఆ 

 కామమునకు తోడుగా క్రోధము చేరినది(క్రోధము)

 దానితో పాటుగా తనహోదా ను సంరక్షించుకోవాలన్న లోభము తోడైనది.

 (కామ+క్రోధ-లోభములు)

 అమ్మ తన తపమునకు మెచ్చి కుమార్తెగా అనుగ్రహించినదన్న విషయమును సైతము విస్మరింపచేసినది పదవిపై నున్న మోహము/ఇష్టము.

(కామ-క్రోధ-లోభ-మోహములు)

 శివుని అవమానించాలంటూ వచ్చిన తలపు నిరీశ్వర యాగమును తలపెట్టినది.(మదము-

 (కామ-క్రోధ-లోభ-మోహ-మదములు)

 సకలదేవతా సేవా సౌభాగ్యము తనకే దక్కవలెను కాని అన్యులకు కాదు.కాని ప్రస్తుతము అది పరమేశ్వరుడు అనుభవిస్తున్నాడు అన్న భావనయే యాగ తలంపును విరమింపచేలేని మాత్సర్యము.

   దక్షుడు అనగా సమర్థత  కలవాడు అనిభావిస్తారు.తనను తాను తెలుసుకోగల చూచుకోగలిగిన సమర్థుడు.అయినను ఆరుశత్రువులచే దాడిచేయబడి తన ఉపాధి పతనమునకు తానే కారణమయినాడు.

 అనుగ్రహించిన అమ్మ ఆగ్రహమునకు కారకుడైనాడు.

 దక్షుని అహంకారము అతని ఇంద్రియములను ఏకీకృతము కావించలేకపోయినది.

 దక్షుని నిష్కల్మష తపమునకు మెచ్చి జనక స్థానమును అనుగ్రహించిన జగదంబయే,

 నియమోల్లంఘనమును గావించిన నిరీశ్వర యాగమును ధ్వంసము చేసినది.

ఇక్కడ మనము స్వకీయ అన్న పదము దేహ సంబంధము కాదని ధర్మ సంబంధమని అర్థము చేసుకోవాలి.

 దాక్షాయణి,వీక్షాం

 తన కరుణదృక్కులను

 మయి-విధేయి

నాపై/మనందరిపై ప్రసరింపచేయును గాక.

 

 

 తాండవ వినోదముతో ప్రారంభించి,తాడన విజృంభణమును ప్రదర్శించి "ధర్మసంస్థాపనమే" తానైనతల్లినిభావ మకరందనుతో అభిషేకించారు.

 

 దాక్షాయణి-శిక్షా-దీక్షా-భిక్షా-వీక్షా-పక్షా-దక్షాధ్వర-మొదలగు పదములలో "క్షా" అను అక్షరమును పునరావృతము చేస్తూ,

 అవదాన-గొప్పదైన చరిత్ర,అవధాన-ఏకాగ్రత అను పద విన్యాసములతో నాదభూషణములను అలంకరించారు.  

   సర్వం  శ్రీమాత  చరణారవిందార్పణమస్తు.                          

    అమ్మ దయతో అర్చనకొనసాగుతుంది.