Saturday, February 17, 2024

ADITYAHRDAYAM-SLOKAMU-08


 


   ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-08

   *******************

 ప్రార్థన

 *****

 "జయతు జయతు సూర్యం-సప్తలోకైదీపం

  హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం

  అరుణకిరనగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం

  సకల భువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."


  పూర్వరంగము

  *********


   పరమాత్మ రశ్మిభావనతో సముద్యంతుడై సకల చరాచరములను సృష్టించి-పోషించుటకు తన నుండి వివిధ శక్తివంతములైన కిరనములను ప్రసరింపచేస్తూ,వానికి సంకేత నామములను అనుగ్రహించి,మరికొన్ని సహాయక బృంద సక్తులను వాటికి ఏర్పరచి,తాను "వాయుర్వహ్ని ప్రజారూప" గా పరిఢవిల్లుతున్నాడన్న భగవాన్ అగస్త్యుడు,

  ప్రస్తుత శ్లోకములో ఏ విధముగా ,

 అంతర్బహిశ్చ యత్సర్వం వ్యాప నారాయణో హరిః అన్నట్లుగా హిరణ్యగర్భుడై విరాజిల్లుతూ,అనేకానేక దివ్యశక్తులను వెదజల్లుతున్నాడన్న అనుగ్రహమును అనేకానేక సాంకేతిక నామములో సంకీర్తిస్తున్నాడు.


 శ్లోకము

 ******

 "ఆదిత్య సవితా సూర్యః ఖగ పూషా గభస్తిమాన్

  సువర్ణసదృశో భానుః హిరణ్యరేతా  దివాకరః."

  ప్రస్తుత శ్లోకము స్వామి అనుగ్రహిస్తున్న శక్తుల సామర్థ్యమునకు సంకేత నామములే.

 పరమాత్మ,

 1.ఆదిత్యుడు

 2.సవిత్రుడు

 3.సూర్యుడు

 4.ఖగుడు

 5.పూషుడు

 6.గభస్త్మానుడు

 7.సువర్ణసదృశుడు

 8భానుడు

 9.హిరణ్యరేతస్కుడు

 10.దివాకరుడు.

   అను పది నామములు పరమాత్మ తన కరములనే కిరనములతో ఏ విధముగా మనలను అనుగ్రహిస్తున్నాడో తెలియచేస్తున్నవి.


 సాంబుని అనుగ్రహించిన పరమాత్మ అనుగ్రహము మనందరిపై ప్రసరింపచేయమని ప్రార్థిస్తూ,

 త్వం మాతా-త్వంశరణం

 త్వం-పితా-త్వం రక్షణం అనిపిస్తున్నది.

 మాతాచ-పితాచ అనగా పితరో శబ్దముతో 

 'పితరో -విసువసాధ్య" శ్లోకములో సూచించారు.

 స్వామి,

1. ఆదిత్యుడు

    అనగా,

 అఖండుడు-ఆత్మస్వరూపుడు-ఆహారమును తాను తినుచు-మనచే తినిపించువాడు,ఆకాస స్వరూపుడు-ఆకాశగమనముకలవాడు-మొదలు తానైనవాడు.

  అఖండిదైన పరమాత్మ తన శక్తులను వర్గీకరించి,ఖండుడుగాను పరిపాలిస్తున్నాడు.అదేకదా,

 బ్రహ్మేశానాచ్త్యుత విభాగము.

  ఈ అనుగ్రహమునే,లక్ష్మీ అష్టోత్తరము,

 అదితై నమః-దితై నమః-దీప్తయి నమః అని ,బ్రహ్మ-విష్ణు-శివాత్మిక అని స్తుతిస్తున్నది.


2.సవిత్రుడు

  ******

 ప్రసవ లక్షణము కలవాడు సవిత్రుడు.సృష్ట్రచనా సమర్థుడు.

  అంతేకాదు 

 ఉత్సవ లక్షణము కలవాడు కూడ.తాను సృజించిన లోకములకు ఉత్కృష్ట స్థితిని కలిగించువాడు.

 సవ అనే శబ్దమునకు సృష్టి అన్న అర్థమే కాకుండా యజ్ఞము అనే అర్థమును అన్వయించుకుంటే

 యజ్ఞస్వరూపుడు.

 కనుకనే విష్ణుసహస్రం,

 యజ్ఞకర్త-యజ్ఞభోక్తా-యజమాన అని స్తుతిస్తున్నది.

 శ్రీసూక్తము అమ్మగా"ఈశ్వరీం సర్వభూతానాం' అని స్తుతిస్తున్నది.

 లలితసహస్రము-

 యజ్ఞప్రియా-యజ్ఞకర్తీ-యజమాన స్వరూపిణిగా

  సంకీర్తిస్తున్నది.

3.సూర్య

  ****

 సరతి గచ్ఛతి-సువతి ప్రేరయతి వా సూర్యః

 ప్రేరేపించువాడు-గమనము చేయువాడు సూర్యుడు.

 సూర్యామ్హిరణ్మయీం లక్ష్మీం

 జాతవేదో మ ఆవహ అని అమ్మభావము.

 కోటి సూర్య సమప్రభ/ప్రభుడు అయిన పరమాత్మరశ్ములు,

 'సూర్యాత్ భవంతిపర్జన్యః

   పర్జన్యాత్ అన్న సంభవః"

 అన్నము అన్న పదమునకు ఆహారము మాత్రమే కాదు,

  శరీరములు/ఉపాధులు అన్న అర్థమును గ్రహిస్తే సవిత్రుడు శరీర దాత.

4-ఖగ

   ****

 క అనగా ఆకాసము-గ అనగా గమనము.

 ఆదిత్యుడు,

5పూష

 ****

 పోషించువాడు.పోషకత్వమునకై ఆకాశగమనము చేస్తూ లోకములకు కావలిసినవి అందిస్తాడు.

కనుకనే ,

 ధనమగ్ని-ధనంవాయుః-ధనం సూర్యో అంటుమ్న్నది.

  మాఘమాస పాలకుదైన ఆదియుని పూషుడూనిపిలుస్తారు.మధ్యాహ్న సమయ సూర్యుని పూషుడు అనిపిలుస్తారు.

 6.గభస్త్మాన్

 ********

 ఖగుడు-పూషుడు అయిన పరమాత్మ తన గమన నైపుణ్యముతో జ్ఞానము-పోషకత్వమును అనుగ్రహిస్తున్నాడు.

 దీనినే శ్రీసూక్తము అమ్మగా భావిస్తూ,


 సూర్యాభాం శ్రియం ఈశ్వరీం అయిన తల్లి,

 "ఆదిత్యవర్ణే తపసోధిజాతో

  వనస్పతి స్తవ వృక్షోథ బిల్వః

  తస్య ఫలాని" అంటూ పూష స్వరూప-స్వభావములను కీర్తించింది.

 

8 సువర్నసదృశుడు

  హిరణ్య రేతస్కుడు.

 రేతస్సు అంటే సారము.తేజస్సు.సారమును గ్రహించితిరిగి అండించువాడుహిరణ్యరేతస్కుడు.సృష్టి కొనసాగింపుకు అనుకూల పరిస్థితులను ఏర్పరచువాడు.

 సువర్ణుడు-శుభకరమైన కిరణములు కలవాడు/రంగులు కలవాడు/అనుగ్రహము కలవాడు.

  కనుకనే శ్రీసూక్తము

" హిరణ్యవర్ణాం హరిణీం

  సువర్ణరజతస్రజాం" అంటూ స్తుతిని ప్రారంభించి,

 చంద్రమ్హిరణ్మయీం,హిరణ్య ప్రాకారం" అంటూ,

  హితము-రామణీయకతను కలిగించు హిరణ్య శబ్దముతో స్తుతించినది.

9.భాను

 భా ప్రకాశమును

 ను-ఉత్పత్తిచేయువాడు/రశ్ములను ప్రసరింపచేయువాడు

10.దివాకర


 దివి-స్వర్గము

 మానసిక-శారీరక పటిష్టతను-ప్రశాంతతను కలుగచేయు దివాకరుని అగస్త్య మహాముని ప్రస్తుతించుచున్న సమయమున,

  "తం  సూర్యంప్రణమామ్యహం."



No comments:

Post a Comment

TANOTU NAH SIVAH SIVAM-13

. తనోతు నః శివః శివం-13 ****************** " వాగర్థావివ సంపృక్తౌ వాగర్థ ప్రతిపత్తయే జగతః పితరం వందే పార్వతీ పరమేశ్వ...