Posts

Showing posts from February, 2024

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-20

Image
     ఆదిత్యహృదయము-శ్లోకము-20  ***********************  ప్రార్థన  *******  "జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైక దీపం   హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్యనాశం   అరుణకిరణ గమ్యం  ఆదిం ఆదిత్య మూర్తిం   సకలభువనవంద్యం భాస్కరం  తం నమామి."   పూర్వరంగము   ***********  పూర్వ శ్లోకమును "తప్త-చామీకరాభాయ వహ్నియేవిశ్వకర్మిణే"అంటూ పరమాత్మను ప్రస్తుతిస్తుంది.  చామీ కరము-బంగారు కిరణము.ఆ బంగారు కిరణము మేరుపర్వతమును పరమాత్మ స్పృశించుటచే ఏర్పడినది. .ఆ బం గారు కిరణము స్వామి అనుగ్రహమే.  వేడిచే-వెలుగుచే తప్తమైనది/కాల్చబడినది.అంటే ఇతర లోహ ధాతువులను సైతము విడదీయలేంతగా తనలో కలుపుకొనిన బంగారపుకొండ స్వామి స్పర్శచే దోషములను ఆవిరిరూపములో/ద్రవరూపములో కరిగించుకుని/తొలగించుకుని,తప్తము చేసికొని,పుటమై,మేలిమిముద్దగా ప్రకాశిస్తున్నది.ఇది వాచకము.   జీవుల ఉపాధి/దేహము మేరుపర్వతమే..అది మంచి-చెడులను విడదీయలేనంతగా తనలో కలుపుకుని సందిగ్ధములో ఉంది.స్వామి తన కరుణ  అనే అగ్నితో దానికి పుటము వేసి శాశ్వతమైన-ఆత్మను-అశాశ్వతమైన ఉపాధిని వేరుచేసి  ప్రకాశింపచే...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-19

Image
    ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-19  ********************  ప్రార్థన  ****  "జయతు జయతు సూర్యం సప్త లోకైకదీపం   హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాసం   అరుణకిరణ గంయం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం   సకలభువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."  పూర్వ రంగము  **********  పరంజ్యోతి  యైన పరమాత్మ తమమును-హిమమును-శత్రువులను-కృతఘ్నతను  సంపూర్ణముగా నాశనము చేసి ,నిర్ద్వంద్వ స్థితిని ప్రకటించినాడు అని చెప్పిన అగస్త్యభగవానుడు పునః సృష్టిని చేయుచు,నిరంజనుదైన స్వామి సర్వమలినములను హరించివేసి,రోచిష్ముడై,  పుటము వేసిన అగ్నివంటి వర్ణముతో ,కన్నులముందు కనపడుతూ,కిరణములనే కరములతో ,పంచకృత్య భారమును వహించు వహ్ని వలె, "తప్తంచకర-తప్తచామీకరుడై-ఆ భా-సమస్తమును ప్రకాశవంతము చేస్తున్నాడు అంటూ,అగ్నిద్యోతక స్వరూప సూర్యనారాయణుని సంకీర్తిస్తున్నాడు.  శ్లోకము  *****  "తప్త చామీకరాభాయ వహ్నయే విశ్వకర్మణే   నమః తమోభినిఘ్నాయ రుచయే లోకసాక్షిణే"    విఘ్నేశ్వరనుగా విశ్లేషింపబడిన పరమాత్మ వటపత్రసాయియై, తదుపరి పునః సృష్టిని ప్రారంభిస్తున్నాడు.జలమయములైన జగములు తిర...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-18

Image
       ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-18    ************************   ప్రార్థన   *******  " జయతు జయతు సూర్యం  సప్తలోకైకదీపం    హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం    అరుణ కిరణ గమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం    సకలభువనవంద్యం  భాస్కరం తం నమామి."   పూర్వరంగము   ***********  "మమయోనిః మహత్బ్రహ్మ తస్మిన్ గర్భం దదామ్యహం   సంభవః సర్వభూతానాం-అంటూ ,  ఇక్కడ యోని శబ్దము మూలకారణముగా అన్వయించుకోవాలి.  ఇది స్థూల విశ్వరచనకు మూలకారణము పరమాత్మ.   ఆ పరమాత్మ సూక్ష్మముగా ,  "సర్వద్వారేషు దేహేస్మిన్ ప్రకాశం ఉపజాయతే-ఇది ఉపాధికి సంకేతము అన్న భగవద్గీతా  సారమును తెలియచేసిన అగస్త్యభగవానుడు,త్రిగుణముల ప్రభావమును ప్రస్తుత శ్లోకములో వివరిస్తున్నారు.   ఒకవిధముగా చెప్పాలంటే పరమాత్మ "విఘ్నేశ్వర " కరుణావిశేషములే ప్రస్తుత శ్లోకము.  శ్లోకము  ******  " తమోఘ్నాయ-హిమఘ్నాయ-శత్రుఘ్నాయ-అమితాత్మనే    కృతఘ్నఘ్నాయ దేవాయ జ్యోతిషాం పతయే నమః"     శ్లోక భావమును గ్రహించుటకు  సహ...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-17

Image
    ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-17   *********************  ప్రార్థన  ******  "జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైకదీపం   హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం   అరుణకిరణ గమ్యం  ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం   సకలభువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."  పూర్వరంగము  *********    పరమాత్మ తన ఉగ్రత్వ-వీరత్వ సారంగత్వముతో సమస్తమును జాగృత పరచుచున్నాడన్న అగస్త్య భగవానుడు,   ప్రస్తుత శ్లోకములో అదే ఉగ్రత్వ-వీరత్వ స్వభావమును మరింత తెలియచేస్తూ,  "నిత్య-అనిత్య,సత్య-అసత్య జ్ఞానమును అందించుచున్నాడు." పరమార్థ ప్రకాశత్వ పరమార్థమే మనము తెలుసుకొనబోవు శ్లోక మర్మము.  శ్లోకము  *******  "బ్రహ్మేశానాచ్యుతేశాయ సూర్యాదిత్యవర్చశే   "భాస్వతే" సర్వభక్షాయ" రౌద్రాయ వపుషే నమః ."   భాస్వతే-వర్చసే అను పదములప్రయోగము  పరమాత్మ   ప్రకాశత్వక పరమార్థ విశేషణములు.తేజసామపి తేజస్వి అనుగ్రహమే భాస్వత్వము-వివశ్వంతము.విస్తారముగా కాంతిని వ్యాపింపచేయుట.  1. ప్రస్తుత శ్లోక భావగ్రహణమునకు ముందుగా మనము ఒక్కసారి,స్తోత్రములోని ఇంతకుముందు చెప్పుకొనిన,  " ఏష...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-16

Image
     ఆదిత్యహృదయము-శ్లోకము-16  **********************  ప్రార్థన  ********  జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైక దీపం  హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం  అరుణకిరణ గమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం  సకలభువన వంద్యం  భాస్కరం తం నమామి.  పూర్వరంగము  ***********     సూర్యభగవానుని ఉదయాస్తమాన తూరుపు-పడమరదిక్కుల ప్రాశస్త్యమును, దినాధిపతిత్వమును-జ్ఞాన సంపత్తిని, పరమాత్మయొక్క,జయప్రదత్వమును-జయభద్రత్వమును స్తుతించిన అగస్త్యణగవానుడు,ప్రస్తుత శ్లోకములో ఉగ్ర/వీర స్వరూపమును,సారగ్రహణ స్వభావమును,మార్తండత్వమును(నాలుగు లక్షనములను) వివరించుచున్నారు.  శ్లోకం  ******  " నమ ఉగ్రాయ వీరాయ సారంగాయ నమోనమః    నమః పద్మ ప్రబోధాయ మార్తాండాయ నమోనమః."  ఉగ్రత్వమునకు-వీరత్వమునకు "నరసింహావతారమును " ప్రస్తావిస్తారు కొందరు ఉపాసకులు .  1.  సూర్యభగవానుడ-నీవు ఉగ్రుడవు-నీ ఉగ్రత్వమునకు నమస్కారములు.  ఉగ్రత్వమంటే భయంకరముగా కనిపించటమా అనుకుంటే కాదు అని చెబుతున్నది సనాతనము.  ఉత్ గ్రసతి  ఉగ్రం అంటున్నది సాహిత్యము.  అన్నింటిక...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-15

Image
   ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకం-15   ***********************  ప్రార్థన  ******  "జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైకదీపం   తిమిర హిరణ పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాసం   అరుణ కిరణ గమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం   సకలభువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."  పూర్వరంగము.  ***********  " తేజసామపి తేజస్వి"  మండల వాసియై  తన శక్తులచే నక్షత్రములను-తారలను-గ్రహములను-జ్యోతిర్గణములను  నిర్మించి,వానిచే వెలువడుచున్న రశ్ములచే సకలభువన సాక్షియై,  " ఒక సూర్యుండు సమస్త జీవులకు తానొక్కక్కడై  తోచుచు,  ప్రస్తుత శ్లోకములో   జయజయ ధ్వానములచే కీర్తింపబడుచున్నాడు.  శ్లోకము  ******  " జయాయ జయభద్రాయ హర్యశ్వాయ నమోనమః   నమోనమః సహస్రాంశో ఆదిత్యాయ నమోనమః"    నమోనమః శబ్దమును మూడుసార్లు ప్రయోగించారు మహర్షి వాల్మీకి.కొంతమంది దీనిని పునరావృతముగా భావిస్తే త్రికరణములతో సమర్పించు నమస్కారముగా ఉపాసకులు భావిస్తారు.  ప్రస్తుత శ్లోకము ఆదిమూర్తి యైన ఆదిత్యుని,  1.జయప్రదునిగా  2.జయభద్రునిగా  3.సహస్రాంశునిగా  4.హర్యశ్వనునిగా , పూజ...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-14

Image
   ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-14  *********************  ప్రార్థన  ******** "జయతు జయతు సూర్యం సప్త లోకైకదీపం  హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం  అరుణకిరణగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం  సకలభువనవంద్యం భాస్కరం తం నమామి."  పూర్వరంగము  ***********  ఏదీ అంటని ఆత్మస్వరూపమైన పరమాత్మ ఆదిత్యునిగా ఆకాశ నివాసియై,మండలము నుండి తన రశ్ములను భూమందలముపై  ప్రసరింపచేయుటకు నక్షత్రములను-తారలను-గ్రహములను కొన్ని పరికరములను ఏర్పరచి,తాను అంతర్యామియై వానిలో ప్రవేశించి,పన్నెందు విభాగములుగా కాలమును,పది ఇంద్రియములు బుద్ధి-మనసు అను విభాగములను చేతనులలో ఏర్పాటుచేసిన విధానమును  వివరించిన,అగస్త్య భగవానుడు "కవి" గా          స్వామి ప్రపంచ కల్పనాచాతుర్యమును కన్నులముందుంచిన తరువాత,  ప్రస్తుత శ్లోకములో స్వామి ఉదయాస్తమాన ప్రక్రియను ప్రశంసిస్తున్నారు.   శ్లోకము.   *****  " నమః పూర్వాయ గిరయే పశ్చిమాయాద్రయే నమః    జ్యోతిర్గణానాం పతయే దినాధిపతయే నమః."   తూరుపు దిక్కును తన రశ్ములచే ప్రకటింపచేసినసూర్యునకు నమస్కారములు. ...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-13

Image
    ఆదిత్య హ్రదయం-శ్లోకం-13  ***********************   ప్రార్థన   *********  " జయతుజయతు సూర్యం సప్తలోకైకదీపం    హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం    అరుణకిరణ గమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం    సకల భువన వంద్యం  భాస్కరం తం నమామి."   పూర్వరంగము   **********  ఆతపీ మందల మధ్యస్థునిగా పరమాత్మను ప్రశంస్తూ,స్వామి విశ్వరచనా దక్షతను ఉత్తర-దక్షిణ అయన మార్గ సంచారమును వివరించిన,మహర్షి,   ప్రస్తుత శ్లోకములో స్వామివిశ్వర రచనా వైభవమును,తన పర-వ్యూహ-విభవ-అర్చా-అంతర్యామి స్వభావ మును లోకవిదితము చేయుచున్నారు.  శ్లోకము  *******  'నక్షత్ర గ్రహ తారాణాం అధిపో విశ్వభావనః   తేజసామపి తేజస్వి "ద్వాదశాత్మం నమోస్తుతే".   ప్రస్తుత శ్లోకము నమోస్తుతే ఓ ద్వాదశాత్మన్ అంటూ, సూర్యభగవానుడు తన శక్తులను పన్నెండు విభాగములుగా ఏర్పరచి /వ్యూహరచనను చేసి,తద్వారా తన విభవమే సమస్తముగా మలచి,వానిలో తాను అంతర్యామియై,ప్రత్యక్ష అర్చనమునకు అనుగ్రహిస్తూ,అర్చామూర్తియై ఆరాదహనలను అనునిత్యము గ్రహిస్తూ,మనలను అనుగ్రహిస్తున్నాడు.  అనుసరిస్త...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-12

Image
      ఆదిత్యహృదయము-శ్లోకము-12    **********************    ప్రార్థన    ******  "జయతు జయతు సూర్యం- సప్తలోకైకదీపం   హిరణ సమిత పాపద్వేష దుఃఖస్య నాశం   అరుణకిరణ గమ్యం ఆదిం ఆదిత్యవర్ణం   సకలభువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."  పూర్వరంగము  **********  ఆకాశాధిపతి ప్లవంగము( దక్షిణదిశ వైపునకు)వలెదుముకుతూ,వేదవేద్యుడై,వేదపూజ్యుడై,కరుణ నిండిన కరిమబ్బులతో వర్షములను గురిపిస్తూ,జలములను సమృద్ధి పరచుచున్నాడన్న,అగస్త్యుడు,  ప్రస్తుత శ్లోకములో సూర్యమండలమును సంకీర్తిస్తూ,పరమాత్మ పింగళ వర్ణుడై ఉత్తరాభిముఖుడై,ఉత్తర దిశగా తన గమనమును సాగిస్తూ,అనురక్తితో విశ్వ నిర్మాణమును స్థితి సంహారములను గావిస్తున్నాడో వివరిస్తున్నారు. అదియే మండల విన్యాసము.సామూహిక శక్తుల సమన్వయము.  శ్లోకము  ******  " ఆతపీ మండలీ మృత్యుః పింగళః  సర్వ తాపనః    కవిః విశ్వో మహాతేజః రక్త సర్వ భవోద్భవః."   భవిష్యోత్తర పురాణము శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదముగా,  " యన్మండలం విశ్వసృజం ప్రసిద్ధం    ఉత్పత్తి రక్ష ప్రళయ ప్రగల్భం ...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-11

Image
    ఆదిత్యహృదయము-శ్లోకము-11  ********************  ప్రార్థన  *******  "జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైకదీపం   హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం   అరుణకిరణగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం   సకల భువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."  పూర్వరంగము  *********  పరమాత్మ హిరణ్యగర్భునిగా,తన తేజస్సుతో అగ్నిగర్భుడై,రవి యై తపమును కలిగిస్తూ,శిశిరమును తొలగిస్తున్నాడు.అంటే ఘర్మసర్జన కిరణములతో శబ్దస్వరూపునిగా ప్రకాశిస్తున్నాడన్న అగస్త్యుడు,  ప్రస్తుత శ్లోకములో ఆ శబ్ద వైశిష్ట్యమును-జలతత్త్వమును-దక్షిణాపథ గమనమును ,విజ్ఞానప్రదాత్వమును స్పష్టముగా తెలియచేస్తున్నాడు.  శ్లోకము  *****  " వ్యోమనాథః తమోభేది ఋగ్యజుసామ పారగః    ఘనవృష్టిః అపాం మిత్రో  వింధ్యవీధి ప్లవంగమః"   స్వామి వ్యోమ వాసియై తన రశ్ములచే చీకట్లను తొలగించువాడు.ఇది వాచికము.   స్వామి ఆత్మస్వరూపియై తన జ్ఞానముచే అజ్ఞానమును పారద్రోలువాడు.    స్వామి త్రయీమూర్తిం వేదం అన్న ఆర్యోక్తిని నిజముచేస్తూ ,సుప్రభాత సమయమున ఋగ్వేదముగాను -మద్యాహ్న సమయమున యజుర్వేదముగాను -అ...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-10

Image
      ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-10    ********************  ప్రార్థన  ***** " జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైకదీపం   హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం   అరుణకిరణగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం   సకల భువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."   పూర్వరంగము   ***********  పరమాత్మ హరిత గుఋరములను-రథమును-సప్తశబ్ద ప్రాభవమును తెలియచేసిన అగస్త్యమహాముని,పరోక్షముగా మనకు-ప్రత్యక్షముగా రామచంద్రునికి,ప్రస్తుత శ్లోకములో ద్వంద్వ విభాగములను-శాశ్వతత్త్వమును వివరిస్తూ,స్వామి ఏ విధముగా తన ప్రచండత్వమును-ప్రసన్నత్వమును అనుగ్రహిస్తూ,లోకరక్షనము గావిస్తున్నాడో వివరిస్తున్నారు.   ఋగ్వేదము-వాల్మీకి రామాయనము-ఆదిత్యహృదయము పరమాత్మ ప్రాభవమును మానవులకు అర్థమయ్యే విధముగా సులభతరము చేసి ,చైతన్యవంతము చేస్తున్నది.  శ్లోకము  ******  " హిరణ్యగర్భః శిశిరః తపనో భాస్కరో రవిః    అగ్నిగర్భో దితేపుత్రః శంఖః శిశిరనాసనః"    రిగ్వేడము స్తుతించినట్లు పరమాత్మ, 1హిరణ్యగర్భుడు-అగ్నిగర్భుడు.   ************************   హితము-రమణీయము హిరణ్యము.ఇక్కడ హిర...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-09

Image
    ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-09    *********************  ప్రార్థన  ******  ' జయతు  జయతు సూర్యం-సర్వ లోకైకదీపం    హిరణ సమిత పాపద్వేష దుఃఖస్యనాశం    అరుణకిరణ గమ్యం ఆదిం  ఆదిత్యమూర్తిం    సకలభువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."   పూర్వ రంగము   ***********   రశ్మిమంతుడు లోకరక్షణావిధానమునకై కొన్ని శక్తులను-వాటికి సహాయకారులగు మరికొన్ని బృందశక్తులను తన కిరణముల ద్వారా ప్రసరనముచేస్తూ,వాయు-వహ్ని రూపములతో తాను ప్రాణశక్తిగా ప్రకాశించుచున్నాడు.   ప్రస్తుత శ్లోకము 'మరీచిమాన్" అన్న ,  మారయతి యత్ మరీచి అంటు,సంహారము చేసే శక్తి మరీచి అని,అందులో శ్రేష్ఠుడు కనుక మరీచిమాన్ అంటూ సంహారకుడు కూడా సూరెయశక్తియే అని స్తుతిస్తున్నది.  శ్లోకము.  ******  " హరిదశ్వః సహస్రార్చిః సప్తసప్తిః మరీచిమాన్    త్మిరః ఉన్మథనః శంభుః త్వష్టా మార్తాండ-అంశుమాన్"       పరమాత్మ మార్తాండుడు.ఈ శబ్దమును రెండు విధములుగా అలంకారికులు అన్వయిస్తారు. అదితి తన గర్భములో పెరుగుతున్న పరమాత్మను స్తుతిస్తూ,ఉపవాసాది నియమన...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAMU-08

Image
     ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-08    *******************  ప్రార్థన  *****  "జయతు జయతు సూర్యం-సప్తలోకైదీపం   హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్య నాశం   అరుణకిరనగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం   సకల భువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."   పూర్వరంగము   *********    పరమాత్మ రశ్మిభావనతో సముద్యంతుడై సకల చరాచరములను సృష్టించి-పోషించుటకు తన నుండి వివిధ శక్తివంతములైన కిరనములను ప్రసరింపచేస్తూ,వానికి సంకేత నామములను అనుగ్రహించి,మరికొన్ని సహాయక బృంద సక్తులను వాటికి ఏర్పరచి,తాను "వాయుర్వహ్ని ప్రజారూప" గా పరిఢవిల్లుతున్నాడన్న భగవాన్ అగస్త్యుడు,   ప్రస్తుత శ్లోకములో ఏ విధముగా ,  అంతర్బహిశ్చ యత్సర్వం వ్యాప నారాయణో హరిః అన్నట్లుగా హిరణ్యగర్భుడై విరాజిల్లుతూ,అనేకానేక దివ్యశక్తులను వెదజల్లుతున్నాడన్న అనుగ్రహమును అనేకానేక సాంకేతిక నామములో సంకీర్తిస్తున్నాడు.  శ్లోకము  ******  "ఆదిత్య సవితా సూర్యః ఖగ పూషా గభస్తిమాన్   సువర్ణసదృశో భానుః హిరణ్యరేతా  దివాకరః."   ప్రస్తుత శ్లోకము స్వామి అనుగ్రహిస్తున్న శక్తుల సామర్థ్యమునకు సంకే...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAMU-07

Image
       ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకం-07     ********************  ప్రార్థన  ******  " జయతు జయతు సూర్యంసప్తలోకైకదీపం    హిరణసమిత పాప ద్వేషదుఃఖస్య నాశం    అరుణకిరణ  గమ్యం  ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం    సకలభువన వంద్యం   భాస్కరం  తం నమామి."   పూర్వరంగము   ************  అద్వితీయమైనపరమాత్మ "రశ్మిభావన"తో సముద్యంతుడై పునః సృష్టిని కావించి,పాలించుటకై,తన నుండి కొన్ని అద్భుతశక్తులను కిరణములగా  భూమిపైప్రసరింపచేయుచు వాటికి బ్రహ్మ-మహేశ్వర-విష్ణు-స్కంద ఇత్యాది నామములను ప్రసాదించినాడు.   ప్రస్తుత శ్లోకములో ఉద్భవించిన ఆ శక్తులకు సహాయకారులుగా మరికొన్ని శక్తిబృందములను విస్తరించినాడు.  వానికి వివిధ సార్థకనామములను-స్వభావములను ప్రకటించినారు.   ఐతిహాసికపరముగా సమన్వయ కథనమున్నప్పటికిని మనకు వాటిని కార్యనిర్వహణశక్తులుగా/ప్రాణశక్తులుగా వైజ్ఞానిక శాస్త్రము వివిధశాఖలను అప్పగిస్తుంది.   శ్లోకము   *****  " పితరో వసవ సాధ్యా యశ్వినో మరుతో మనుః    వాయుర్వహ్ని" ప్రజాప్రాణ  ఋతుక...

ADITYAHRDAYAM,-SLOKAM-07

Image
      ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకం-07     ******************   ప్రార్థన   ****  " జయతు జయతు సూర్యం  సప్తలోకైకదీపం    హిరణ సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్యనాశం    అరుణకిరణ గమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం    సకలభువన వంద్యం భాస్కరం  తం నమామి."   పూర్వరంగము   ***********  స్వామి తన రశ్ములనే కరములతో తిరోధాన స్థితి నుండి పునఃసృషిని అనుగ్రహించినవేళ ఉత్పన్నమైన దేవాసురగణములచే నమస్కరింపబడుతున్నాడు.స్వామి రశ్మిభావనయే చైతన్యమును అనేకానేక విధములుగా ప్రకటింపచేస్తున్నది.  ప్రస్తుతశ్లోకములో విస్తృతింపబడిన శక్తులు వివిధ  నామరూపములతో పరమాత్మ అనుగ్రహమును మరింత వివరిస్తున్నది.  శ్లోకము   *****  " ఏష బ్రహ్మాశ్చ విష్ణుశ్చ శివ స్కంద ప్రజాపతిః    మహేంద్రో ధనదః కాలో  యమః సోమో హ్యపాంపతిః."   ఏష అను సంబోధనము పరమాత్మ ఏకత్వమును-మహత్వమును -పోషణత్వమును సూచిస్తున్నది.   శబ్దము,  1.ధ్వని అర్థము  2.శబ్ద  అర్థము  3.గూఢ అర్థమును కలిగి ఉంటుంది.    ఏష-ఇతడే    ధ్వనినిబట...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-06

Image
   ఆదిత్యహృదయము-శ్లోకము06   ************************  ప్రార్థన  *****  " జయతు జయతు సూర్యం సప్తలోకైక దీపం     హిరణసమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్యనాశం    అరుణకిరణగమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం    సకలభువనవంద్యంభాస్కరం తం నమామి."          స్వామి రశ్ములు సర్వలోకములపై  సంపూర్ణముగా విస్తరించి, చైతన్యపరుస్తున్నాయన్న మహర్షి,ప్రస్తుత శ్లోకములోరశ్మిభావనను  విశదీకరిస్తున్నారు.  నిద్రయనుస్వల్పకాలికలయము,ప్రళయము అను దీర్ఘకాలిక లయములను తదుపరిజాగృతమును తేజస్విగా (మూలబీజముగా)నిర్వహించు స్వామిని ప్రస్తుతిస్తున్నాడు.    శ్లోకము   *******   " సర్వదేవాత్మకోహ్యేష  తేజస్వి రశ్మిభావనః     ఏష దేవాం సురగణాంలోకాన్ పాతిగభస్తిభిః"   స్వామి సర్వదేవతా అసురశక్తుల సమన్వితమైన లోకములను చైతన్యపరచుటకు మూలకారణమే "రశ్మి భావనము"  రశ్మిభావనము అనగా,  "లోకంబులు లోకేశుడు లోకస్థులు   తెగినతుది నలోకంబగు పెంచీకటి   అవ్వలనెవ్వండేకాకృతి ' పరమాత్మను సేవిస్తానన్నాడు బమ్మెర పోతనామాత్యుడు.   ...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM-05

Image
     ఆదిత్య హృదయం-శ్లోకము-05   ***********************  ప్రార్థన  ******  " జయతు జయతు సూర్యం సప్త లోకైక దీపం    హిరణ సమిత పాపద్వేష దుఃఖస్య నాశం    అరుణకిరణ గమ్యం ఆదిం ఆదిత్యమూర్తిం    సకల భువన వంద్యం భాస్కరం తం నమామి."     పూర్వరంగము   ***********  స్తోత్ర పరిచయము-ఆత్మ స్వరూపము-అర్చనావిధానము-ఫలసిద్ధి మొదలగు విషయములను అగస్త్యమహర్షి  రామ చంద్రునకు/మనకు వివరించినారు.    ఒక సిద్ధాంతము ప్రకారము ప్రస్తుత శ్లోకమును,  "ఆదిత్యహృదయ స్తోత్ర" ప్రారంభశ్లోకముగా పరిగణిస్తారు.   నిజమునకు ప్రస్తుత శ్లోకము,"పరమాత్మకు-ప్రపంచమునకు వారథి వంటిది.దీనిని ఆలంబన శ్లోకముగా కూడా భావిస్తారు.   ఖగోళ సౌరశక్తిని భూగోళమునకు చేర్చు సహాయకారులు "కిరణములు" వాటి ప్రసక్తి ఈ శ్లోకమునుండి ప్రారంభమవుతుంది.  శ్లోకము  ******  "రశ్మిమంతం-సముద్యంతం దేవాసుర నమస్కృతం   పూజయస్య -వివశ్వంతం భాస్కరం-భువనేశ్వరం"    తన కిరణములను పూర్తిగా విస్తరింపచేసి అంతకు ముందున్న చీకట్లను దాచివేసి దేవతలచే-అసురు...

ADITYAHRDAYAM-SLOKAM04

Image
     ఆదిత్యహృదయం-శ్లోకము-04    *******************  "జయతు జయతు సూర్యం  సప్తలోకైక దీపం   హిరన సమిత పాప ద్వేష దుఃఖస్యనాశం   అరుణకిరన గమ్యం ఆదిమాదిత్య మూర్తిం   సకల భువన వంద్యం భాస్కరంతమ్నమామి."   పూర్వరంగము   ***********   పరిశ్రాంతుడై-చింతాక్రాంతుడైయున్న రామచంద్రునికి తక్షణ కర్తవ్యమును సూచించుతకై అభ్యాగతిగా వచ్చిన అగస్త్యమహాముని,  రామా ద్రష్టుం/చూడు  రామా-శృణుం-విను  రామా -జపేత్-జపించు అంటూ కార్యోన్ముఖుని చేస్తున్నాడు.   స్తోత్ర శీర్షికా సార్థకతను తెలియచేయునది ప్రస్తుత శ్లోకము.  శ్లోకము  *****  " ఆదిత్య హృదయం పుణ్యం సర్వశత్రు వినాసనం    జయావహం జపేత్ నిత్యం అక్షయం -పరమం-శివం."    అదిత్యుడు అంటే ఎవరు? 1. "వేదాహమేతం పురుషం మహాంతం   ఆదిత్య వర్ణం తమపస్తు పారే"     అని స్తుతిస్తున్నది పురుషసూక్తము.   క్రియాశీలుడైన పరమాత్మ సమస్త శమస్త నామరూపములను ప్రకటింపచేసి తాను ప్రకాశిస్తూ వానియందు ప్రవేశించి,అరుణవర్ణముతో చీకట్లనుండి (పారే) దాటించివేస్తాడో వాడే ఆదిత్యుడు...